Oktober 2013: Juncker sportfiets

[fietser]

Vroege sportfietsen zijn een terugkerend onderwerp in deze rubriek. Deels komt dat door de persoonlijke interesse van JocoFoto en mij, en deels door het feit dat onder de historisch interessante fietsen die je op straat kunt spotten de meeste sportfietsen zijn. Een jaren 20 toerfiets kom je immers niet vaak meer bij het station tegen, laat staan een safety

juncker1.jpg (254.85 KiB) 10705 keer bekeken

Deze Juncker zag ik bij het station. Ik heb me gepermitteerd om hem even voor een fotoshoot uit het rek te trekken. Geen schoonheid meer maar daar moet je als fietsenspotter doorheen kunnen kijken. Het is een van de oudste Juncker-sportfietsen die ik ken, misschien wel de oudste. Bouwjaar rond 1951, maar precies is het niet te zeggen vanwege de rare framenummering bij Juncker. Begin jaren 50 brak de sportfiets door in Nederland, daarvoor was er niet veel. En zeker niet met 26 inch wielen zoals bij deze Juncker.

juncker2.jpg (223.66 KiB) 10705 keer bekeken

De voorkant van deze fiets lijkt helemaal op een Locomotief, de voorvechter van de 26 inch sportfiets: de balhoofdlugs, het kroonstuk, de korte carbidlamphaak (waar wel “Juncker” op staat), het spatbordprofiel... alleen heeft het voorspatbord niet de smalle punt uit die tijd. Is het toeval, is de fiets door Juncker bij Locomotief ingekocht of was het een soort plagiaatpleging van Juncker?

juncker3.jpg (142.73 KiB) 10705 keer bekeken

Bij de achteras geen overeenkomsten met Locomotief. In plaats daarvan de kenmerkende aangelaste Juncker-remhevelplaat met doorvoeroog voor de holle spatbordstang waar de achterlichtkabel doorheen liep. En een kleinere achterpad dan bij Locomotief met geschroefde staande achtervork. De achternaaf is van Styria, het bouwjaar helaas onleesbaar.

juncker4.jpg (148.38 KiB) 10705 keer bekeken

Maar misschien is de Styria-naaf sowieso niet origineel. Zie het onopvallende detail bij de zadelklembout: de moer heeft een geleidingsgootje voor een versnellingskabel van een F&S-versnellingsnaaf. Getuige de roest zit hij er al lang op maar bij de Styria-naaf zit net zoveel roest. Wat hier wel en niet origineel is valt helaas niet meer te achterhalen.

Ten slotte nog de framegeometrie: met een relatief schuine balhoofdhoek en een wielbasis van 111 cm is dit niet bepaald een “radicale” geometrie voor een Nederlandse jaren 50 sportfiets. Wel prettig rijdbaar, al heb ik dat helaas niet kunnen testen.

Groeten,
fietser

[JocoFoto]

Erg leuke spot Fietser! Fietsen als deze uit midden jaren vijftig kom je nog wel tegen, vroeger dan dat en het zijn zeldzaamheden.

Die balhoofdlugs zijn trouwens opvallend. Ik ken dat (of gelijkend) model van Locomotief, Olympia en Gazelle. Was deze lug gewoon een paar jaar in de mode en daarna vergeten?

[fietser]

Fietsen als deze uit midden jaren vijftig kom je nog wel tegen, vroeger dan dat en het zijn zeldzaamheden

Je ziet de aantallen sportfietsen per jaar oplopen, waarbij vanaf 1952/53 het modellenaanbod ineens flink stijgt en vanaf 1954 ook de verkochte aantallen. In de aanloopperiode kom je allerlei rare kenmerken en probeersels tegen.

Dat van de lugs op deze fiets is ook zo'n vreemd verschijnsel uit deze experimenteerfase. Van Gazelle ken ik ze niet (heb je er een voorbeeld van?) maar wel van een handvol andere grote en kleine merken. Met dien verstande dat het in veruit de meeste gevallen om Locomotiefs van eind jaren '40 tot midden jaren '50 gaat, en de rest zijn een handvol fietsjes van de andere merken en allemaal uit 1951 t/m 1953. Qua kenmerken zijn deze níet bij Locomotief ingekocht, maar verder heb ik er geen verklaring voor. "Mode" is bij balhoofdlugs misschien niet het goede woord, misschien meer iets met prijs en beschikbaarheid in die jaren?

Groeten,
fietser

[Fotomaan]

Hoi Fietser,

Ik heb zo'n drie jaar geleden een Juncker transportfiets gevonden en daar zat hetzelfde remhevelplaatje aangelast.
Die heeft bij mij echter geen doorvoer voor de achterspatbordstang maar daar zit een draadventiel in gemonteerd.
Het ziet er erg origineel uit maar ik weet niet helemaal zeker of dat ook wel zo is.
Zou het kunnen dat het bij de sportfiets ook zo was en verloren is gegaan?
Er zit bij mij ook een Styria achternaaf in dus die zou wel eens origineel kunnen zijn.
Het is een Juncker vermoedelijk uit 1952 want dat staat in de achternaaf. Het framenummer is 25537 M

Groetjes van mij,
Charles Waagenaar

[berkers41]

Hi Fietser e.a.
toevallig vandaag een "Gazelle" bekeken van begin jaren zeventig. Hele frame is bezaaid met zilver- en veelkleurige decals! Helemaal on-Gazellig:
http://www.marktplaats.nl/a/fietsen-en- ... ponst.html
Er zat het kenmerk van een Juncker sportfiets op: de spits uitlopende vorkkroon kap. Maar er zat ook daar nog steeds die aangelaste remhevelplaat; en dat ondanks dat er velgremmen op gemonteerd waren! Verder heb ik geen kennis van dit merk.

[fietser]

@Fotomaan

Ik heb zo'n drie jaar geleden een Juncker transportfiets gevonden en daar zat hetzelfde remhevelplaatje aangelast.
Die heeft bij mij echter geen doorvoer voor de achterspatbordstang maar daar zit een draadventiel in gemonteerd.
Het ziet er erg origineel uit maar ik weet niet helemaal zeker of dat ook wel zo is.
Zou het kunnen dat het bij de sportfiets ook zo was en verloren is gegaan?

Ik denk dat je gelijk hebt. Ik had deze "ring" aan de remhevelplaat nog maar een paar keer gezien en wist dat het met de achterlichtkabel te maken had, maar dan kennelijk als houder voor de aansluitnippel. Oogt wel wat omslachtig maar het lijkt me toch aannemelijk dat het zo origineel hoort. Deze constructie is zeldzaam en werd dus kennelijk maar korte tijd toegepast totdat de aansluitnippel in de liggende achtervork kwam wat Juncker tot de verhuizing naar Dieren in 1971 zo deed. Opvallend trouwens dat jouw transportfiets een BSA-trapas heeft, dat zie je meen ik niet vaak.

@berkers41

toevallig vandaag een "Gazelle" bekeken van begin jaren zeventig. Hele frame is bezaaid met zilver- en veelkleurige decals! Helemaal on-Gazellig

Dan heb je toch een redelijk zeldzame laten staan. Moet van 1970 (+/- 1) zijn en waarschijnlijk in Apeldoorn gebouwd. Dat van die metaalfolie is inderdaad al bijna gênant voor een merk van stand. Het lijkt wel of deze folie toen net uitgevonden was en ze er eventjes door verblind waren geraakt. Hier is er nog een, maar dan zonder de Juncker-aansluitnippel:

gazellesportlicht.jpg (300.8 KiB) 10554 keer bekeken

Het framenummer dat de MP-verkoper niet kon vinden staat trouwens rechts op de ondere balhoofdlug. Ik denk dat peterL hier meer over te vertellen weet, als hij meeleest.

Groeten,
fietser

[peterl]

Af en toe lees ik mee en de draad door het frame was bij de eerste uitvoering gewoon aan de aangelaste bandage met isolatie ringen uitgevoerd. Kijk eens in de folder van 1952 in de documentatiebank. In het cirkeltje staat de afbeelding.
De Gazelle met de aluminium plakplaatjes (je kan het geen transfers noemen) is een Juncker tourist trophy maar dan aangepast.Toen Juncker in 1965 voor Simplex en Locomotief fietsen ging produceren waren dit gewoon Junckers met aangepaste transfers. Na de fusie tot NVR JLS waren de aantallen supersportfietsen te gering om deze van een blanke laklaag te voorzien over de transfers en werden de aluminium plakplaatjes van Locomotief van stal gehaald. Op de Locomotief tour d'Italia en tour de l'Avenir uit 1968 komen voor. In 1969 werd de Gazelle light in Apeldoorn gemaakt en was gewoon een Juncker met andere plakplaatjes. Maar dit was wel de stamvader voor de latere succes volle tour de France / grand Tourist serie van Gazelle.Het frame nummer stond op de bandagebeugel met een aluminiumplaatje gekonken op de linker achtervork beginnent met een G of L vanaf eind 1968.

[Fotomaan]

Opvallend trouwens dat jouw transportfiets een BSA-trapas heeft, dat zie je meen ik niet vaak.

Hoi Fietser,

Ja, dat is inderdaad weinig voorkomend. Je ziet zo'n type BSA maar dan zonder bus wel eens in combinatie met twee klembouten aan het trapashuis maar deze heb ik ook nog niet eerder gezien bij een transportfies.
Het is overigens een hele mooie Bayliss Wiley.

http://www.transportfiets.net/2011/09/2 ... ey-mooiii/

Groetjes van mij,
Charles Waagenaar

[JocoFoto]

"Mode" is bij balhoofdlugs misschien niet het goede woord, misschien meer iets met prijs en beschikbaarheid in die jaren?

Deze lugs zullen vast beschikbaar zijn geweest en correct geprijsd - maar er zullen meer modellen zijn geweest die aan die voorwaarden voldeden.

Daarom toch 'mode' - de fietsenbouwers kozen onderdelen om een fiets te maken naar de smaak van de consument (of wat zij verwachtten dat de consument mooi vond).

Mooi voorbeeld is de Nervex Légère serie - daarvan waren vele varianten, even duur. En toch zie je 1 model het meeste (niet wetenschappelijk geteld helaas).

De lug van Gazelle is natuurlijk heel anders, maar ik vind hem er wel op geïnspireerd. Zie bijvoorbeeld "Mode" is bij balhoofdlugs misschien ni ... die jaren?