Fotostudio Tonnis Post, Winschoten

[Maarten Waarlé]

Hans,
Dat je overgrootvader rijwielmaker was, dat was je wel bekend of ?

Mooi woord ;Rijwielmaker. Dat klinkt meer als het fabriceren van fietsen dan bij het woord fietsenmaker.
Misschien komt de fiets van de fotograaf uit zijn stal...
Qua periode zou het kunnen.
Ik wil je het Gazelle contract best doormailen.
Dan zou je even een PBtje moeten sturen.
Ik wil het niet graag het internet op slingeren omdat ik het persoonlijk van de fietsenmaker-kleinzoon heb gekregen.

Groeten,
Maarten

[hansvdw]

Hoi Maarten,
Was mij tot eergisteren niet bekend, van die 'rijwielmaker'. De man intrigeerde mij vooral omdat hij in jaren 20 en 30 als monteur op Indië reisde.

Ik stuur je een pb over het Gazelle-document. Van 100.000 fietsen rond 1900 naar 2.000.000 in 1920 is een buitengewone toename. Ik wil wat meer te weten komen over verkoop, marketing en distributie van de fietsen, met name richting het platteland. Hoe het merken lukte hun deel van de taart te krijgen en ook hoe dat fysiek in elkaar stak. Hoe kreeg je een fietshandelaar in een dorp zover jouw fietsen te gaan verkopen - handelsreizigers met een goede babbel of was er meer nodig? Wat waren de zakelijke afspraken? Hoe snel konden reserveonderdelen ter plekke zijn? Hoeveel vrijheid had een handelaar om zelf onderdelen te monteren (veel waarschijnlijk in die beginjaren) en hoe maakte hij zijn keuzes? Talloze vragen, en misschien een weinig sexy onderwerp, maar belangrijk omdat het het mechanisme bloot legt dat ervoor zorgt dat in 20 jaar tijd, in heel andere omstandigheden dan vandaag, 1.900.000 Nederlanders besloten een fiets aan te schaffen.

Hier ook nog een derde foto van de Tonnis Post-fiets. Slechte kwaliteit, maar wel een zijaanzicht zodat het wellicht iets makkelijker wordt het merk te identificeren.

Groet,
Hans

[Maarten Waarlé]

Zeker wel een interessant onderwerp Hans.

Deze laatste foto laat denk ik een andere fiets zien.
De vorkkroon is open waar die andere er al heel hollands (zelfs een beetje Gruno achtig) uit ziet.
Ook het tandblad maakt een ander indruk.
Mogelijk van de gefotografeerde zelf ,die fiets.

Groeten,
maarten

[hansvdw]

Nu je het zegt Maarten. De foto werd mij vanochtend als vanzelfsprekend dezelfde fiets doorgestuurd, maar ik had de vergelijking nog niet gemaakt. Dit zal dan inderdaad een eigenaar zijn die met zijn trots in de studio verscheen.

[m-gineering]

Wat ik me dan probeer voor te stellen is hoe hij aan zo'n fiets komt. De fietshandelaar te Winschoten zal hem niet op voorraad hebben.

Waarom niet? Fiets een beetje in die buurt rond (Scheemda, Winschoten, Bellingwolde) en je wordt aangenaam verrast door de prachtige renteniers woningen en boerderijen met standbeelden en engelse slingertuin uit die tijd. Er was echt geld in die tijd, en anders was de stad (Groningen) een half uurtje per stoomtrein

[hansvdw]

Het oldambt kende grote rijkdom, maar het grootste deel van de inwoners was straatarm. Daarom moest je als Winschotenaar voor de luxere fietsmodellen - Gruno's uitgezonderd - wellicht naar Groningen. Zoals je vandaag niet in ieder dorp een Range Rover kunt aanschaffen.

Maar ik weet het niet, daarom juist zo aardig om dit soort dingen eens uit te zoeken.

[m-gineering]

Het oldambt kende grote rijkdom, maar het grootste deel van de inwoners was straatarm.

Dat viel voor het oldambt wel mee, de echte armoe zat in oost groningen. Usquert is de andere kant van het Oldambt, dat had de status van Wassenaar nu. En het gaat er in de handel niet om hoeveel mensen het niet kunnen betalen, als er maar genoeg zijn die wel interesse hebben

Daarom moest je als Winschotenaar voor de luxere fietsmodellen - Gruno's uitgezonderd - wellicht naar Groningen. Zoals je vandaag niet in ieder dorp een Range Rover kunt aanschaffen.

Maar ik weet het niet, daarom juist zo aardig om dit soort dingen eens uit te zoeken.

Je kon daarvoor al in een gat als Beerta terecht, dus dan zal een handelsstad als Winschoten toch ook geen probleem geweest zijn

[Hendrik]

De samenleving rond 1900 tot pakweg de tweede wereldoorlog was volgens mij ook veel kleinschaliger, in de zin van periferie.
Een dorp dat nu als 'gat' wordt beschouwd, zal in 1900 best een behoorlijke regionale functie hebben vervuld.
Zelf woon ik in een gat van amper 100 zielen, en drie straten groot.
Laten er rond 1900 pakweg het dubbele hebben gewoond, maar wat een bedrijvigheid was er toen.
Een grote smederij, vijf kroegen (op elke straathoek één, de oude lieden grapten wel dat je al drinkend van de ene naar de andere kroeg kon rollen), twee grotere steenfabrieken, een bakker, twee kruideniers waaronder een 'Spar', een kleermaker, een aannemer, een Autobusondernemer (sinds 1912), een grote jaarlijkse kermis met boeldag waar de ganse omgeving op afkwam (wellicht mede door de vijf kroegen, en het gegeven dat de dominee in 'Lutje Sodom' niet zoveel invloed had)
Grappig trouwens de bijnaam 'Lutje Sodom' ; Winschoten wordt in de volksmond nog steeds aangeduid als 'Sodom'.
Ik woon naast de oude smederij, die tot een jaar of 12 geleden nog goeddeels in oude luister was.
Helaas is er zodanig verbouwd dat alleen de baksteen muren nog origineel zijn.
De smidshamer (een zgn. veerhamer) was het laatste dat er nog stond, en die is twee maand geleden ook verkocht.
De smederij had met name een agrarische functie, en er werden gereedschappen gemaakt en reparaties gedaan terwille van de steenfabrieken.
Maar je kon er ook je fiets kopen, en laten herstellen.
Welk merk of welke merken men kon leveren weet ik niet.
Helaas ook is het archief van de smid verloren gegaan, waaraan ik tot mijn spijt mede schuldig ben
Mijn huis, dat als opslag voor de smederij diende zou leeg opgeleverd worden, maar de zolders bogen door met mappen, rekeningboeken en allerhande paperassen.
En dat moest snel leeg; geen moment aan gedacht om de Groninger Archieven te bellen
Nu ja, het is ook alweer 27 jaar geleden.
Mijn inmiddels overleden buren aan de andere zijde vertelden mij eens, dat er in mijn huis ook een soort fietsenmaker woonde.
'Meer een bandenplakker' voegde Buurvrouw er aan toe.
Misschien had hij aan die enorme spijker die uit de zolderbalk van het schuurtje steekt ook wel fietswielen hangen, net als ik.
Zo was er, naast de reguliere middenstand, vast nog veel meer bedrijvigheid op kleine schaal.
Men moest zijn broek kunnen ophouden...
Het zou mij niet verbazen, dat er in de smederij ook Veeno rijwielen konden worden geleverd.
De fabriek stond hemelsbreed amper 10 km verderop.

Interessante materie zeker, Hans.

Groet, Erwin

[hansvdw]

Mooie schets van het dorpsleven toen, Erwin. En steeds weer de centrale rol van de smederij. Veeno zal de kans niet hebben laten liggen om in de directe omgeving fietsen aan de man te brengen. Wel jammer hoor, dat het archief verloren is gegaan! Daar zou een hoop nuttige informatie in te vinden zijn geweest.

Marten, interessante advertentie van 'den heer H. Kleinstra'. Beetje merkwaardig opgesteld, maar wellicht betaalde Simplex de helft, de heer Kleinstra de andere helft zodat hij de rest van zijn assortiment kon aanprijzen. Mooi aanbod. Er zullen heel wat van dat soort heren door het land hebben gereisd, met aardig wat onderlinge competitie. Benieuwd of die fietsen allemaal op consignatiebasis in de winkel werden gezet - met uitzondering natuurlijk van door klanten bestelde modellen die direct konden worden afgeleverd.

Groet,
Hans

[m-gineering]

Marten, interessante advertentie van 'den heer H. Kleinstra'. Beetje merkwaardig opgesteld, maar wellicht betaalde Simplex de helft, de heer Kleinstra de andere helft zodat hij de rest van zijn assortiment kon aanprijzen.

Zou me niks verbazen als Simplex de gravure en de text eronder kant en klaar aanleverde, en dat de drukker van het Winschoter dagblad het cliche aan de onderdant had aangevuld