Xtraordinary stoeien met buizen

[Maarten Waarlé]

De veer van de Roermondse Xtraordinary heb ik in de tekening gezet in rood.
Duidelijk is dat de maten van de hefbomen korter zijn maar dat de positie van het zadel toch zo`n beetje het zelfde blijft.

[bartje]

Hallo Maarten,

Het resultaat van alle werkzaamheden is zeer geslaagd.

Het namaken van de veer en de eigen (aangepaste) versie van de bevestiging is wonderwel gelukt. Ook ben je weer creatief geweest in het bedenken van een zelfgemaakt buigapparaat.

De vraag die ik me wel stel is of ze indertijd wel over verschillende soorten en kwaliteiten staal beschikten. Ik kan me maar moeilijk inbeelden dat ze toen al van legeringselementen gehoord hadden. Of zie ik dit verkeerd?
De veer en andere staalsoorten die ze gebruikten zou dit niet gewoon staal geweest zijn met een bepaald percentage koolstof? Het percentage koolstof heeft immers een invloed op de mechanische eigenschappen van staal.

Groeten,
Bart

[Maarten Waarlé]

Hallo Bart,

Dank voor je reactie. Ik moet zeggen dat ik ook tevreden ben tot nu toe.
En als het niet na mijn zin is blijft het in de weg zitten. Dat is nog niet tot nu toe.

Ik heb me ook steeds afgevraagd hoe ver ze waren met legeringen en kennis van staal en koolstof. Ik vermoed dat ze richting 1900 steeds meer kennis hadden en toepaste.

Als je de buisdikte van vroege backbones bekijkt dan is wel duidelijk dat ze het nog erg van materiaal dikte moesten hebben. anderzijds werden er wel delen gehard . lagerschalen in eerste plaats maar dan vaak ook hele naven omdat er van losse schalen vaak geen sprake was.
Ik heb diverse originele onderdelen met een vijlproef behandeld en vaak is het zo hard dat je er niets af kan nemen.

De originele veer waarvan ik de maten heb genomen is niet uitzonderlijk hard of onbuigzaam is me opgevallen. Op de foto een stukje terug in deze mails is ook te zien dat de vorm wat doorgezakt is (de foto op de eikenvloer met backbone). Overigens is die veer ook gebroken en gelast in een van de krullen. De merknaam staat er in dus het zal wel origineel 1884 zijn. Het bouwjaar van die fiets.

Het zou goed zijn om nog een veer te buigen met harder materiaal.
Bij zitproeven die ik laatst genomen heb (flink in-veren als op een slechte weg) zakte de veer uiteindelijk een of twee mm dichter op de backbone. Nu is de veer nog van de afmetingen van 67kg (12 stone) maar ik ga nog een veer buigen die overeenkomt met de Roermondse blauw gele fiets.
Doordat de armen dan korter zijn is het doorbuigen met mijn 83 kg dan mogelijk niet aan de orde.
Buigt het dan toch nog door dan moet ik gaan zoeken naar staal met meer koolstof.
De diameter van de staf is 9 mm . Een beetje vreemde maat voor de gemiddelde leverancier.

Groeten,
Maarten

[Jeroen Zuiderwijk]

Legeringen kwamen pas in gebruik rond 1900. In de VS was de eerste toepassing van gelegeerd staal voor fietskettingen in 1898. Maar ook met alleen koolstof is al een groot spectrum aan kwaliteiten mogelijk, afhankelijk o.a. van het koolstofpercentage en de warmtebehandeling. Iedere toepassing heeft weer een andere ideale combinatie van die factoren. Dat staat nog los van natuurlijke onzuiverheden uit de ertsen afkomstig.

[bartje]

Bedankt voor de toelichting Jeroen.

Ter info: toepassingen van ongelegeerd staal ten opzichte van het koolstofpercentage.

[bartje]

ScreenHunter_133 Jul. 19 11.16.jpg (69.87 KiB) 7331 keer bekeken

[Maarten Waarlé]

Jeroen ,Ik wist niet dat ze zo laat pas aan de slag gingen met legeringen maken.
Maar inderdaad koolstof is al veel langer een toevoeging van betekenis.
Daar werkte de smeden al lang mee.


Dank Bart voor de tabellen. Ik denk dat mijn materiaal in het lagere percentage van machine staal zit. 0,3 % koolstof . Het waren stukken staalstaf met gerolde M10 uiteinden.
Een trekstang of iets dergelijks. Dat is het punt met mijn bron, dat het vaak van oudijzer handelaren komt en dan weet je eigenlijk niet precies wat je koopt.

Maar zo te zien in de tabel zou het met 0,3 %hardbaar moeten zijn.
Dat zou nog een optie zijn om een stevigere veer te krijgen.

Groeten,
Maarten

[bartje]

Hallo Maarten,

Wanneer het koolstofpercentage bij ongelegeerd staal toeneemt, dan wordt het stijver en is het koud ook moeilijker te buigen. Dus het hoeft niet per se gehard te worden denk ik.
Mocht je eens een proef willen doen: ik kan je wel aan C45 (ongelegeerd staal met 0,45% koolstof) helpen en misschien ook aan ongelegeerd staal met nog iets meer koolstof. Ik weet alleen niet of we Ø10 hebben.
Als je staal met een koolstofpercentage hoger dan 0,6% neemt, dan wordt het te broos om koud te vervormen (korte bocht) denk ik. Je krijgt dan waarschijnlijk schuurvorming op de rekzijde bij het buigen.

Groeten,
Bart

[Jeroen Zuiderwijk]

Als het ongehard is, is staal met een hoger koolstof percentage ook prima te buigen. Het kost iets meer kracht. Als het gehard is, dan is de het veel moeilijker. Al hangt dat weer af van hoever de hardheid is teruggebracht door ontlaten.

P.s. staal met 0.3% koolstof is vrijwel niet hardbaar. Met een super quench kun je wellicht een iets hogere hardheid krijgen. Echte hardbaarheid begint eerder pas bij 0.4% koolstof.

[Maarten Waarlé]

Bart, dank wederom voor je aanbod.
Ik zal eerst nog eens kijken wat ik met het huidige materiaal nog uit kan proberen. Maar mocht het niets opleveren dan is het goed om te weten dat je materiaal voorhanden hebt.

Jeroen ,Ik had ook het idee dat ik met dit materiaal onder aan de hardingsmogelijkheden zit.Maar wat is ''super quench'' voor techniek?


Mijn idee is om proefondervindelijk te werk te gaan. Ik neem twee stukken van het zelfde materaal. Ik heb wel voor 3 of 4 zadelveren liggen, en wil dan een stuk harden met de vlam.
Nadien ga ik kijken of de ene stang onder de zelfde belasting verder blijvend vervormd dan de andere. Ik zit met de huidige veer al erg in de richting dus heel veel harder is niet nodig en misschien ook niet gewenst. Ik heb diverse veren gezien die gelast waren omdat ze eens gebroken zijn. Dus enige elastisiteit is wenselijk.
Daarnaast ga ik nog het kortere model proberen.
Dat moet hoger te belasten zijn.

Groeten,
Maarten