Vereniging De Oude Fiets

Beste groep,

Er deed zich afgelopen week de gelegenheid voor om weer eens een S.A.V naaf (1908-1909) uit elkaar te halen.
Niet dat er iets niet werkte maar mijn eerdere ervaringen met de V-naaf uit m`n Lea-Francis leerde dat je in dit geval het gezegde ''do not repair wat is not broken''niet zou opgaan.

De naaf is dermate problematisch van ontwerp dat door ernstige slijtage de boel flink in de soep kan lopen.
Mijn advies was om de naaf dan toch maar eens open te maken voor het mis zou gaan.

Het is een verbeterde versie van die in mijn L&F fiets zit.
Je ziet het aan de gewijzigde naaf vorm ;kuiltje naast het dikke gedeelte en een iets ander uiteinde aan de lage linker kant.
Ik weet niet waarom de naafvorm in die anderhalf jaar van productie is aangepast maar mogelijk trad er scheurvorming op tussen dik en dun gedeelte van de oude naafhuls.

Overigens heeft Bowden met zijn Raleigh/Sturmey Archer team al snel besloten om de productie van deze probleem naaf te staken en de overgebleven voorraad nog slechts in hun eigen Raleigh`s te zetten. De opvolger (de X naaf) is een opgewaardeerd model van voor de V naaf. Ergens een noodgreep zou je kunnen zeggen. Later (1915)komen ze met de A-naaf die in feite weer een V naaf is qua werking maar dan zonder kogeltjes in de planeetwieltjes.

Ik heb deze naaf geopend waarbij opgemerkt moet worden dat het tandwiel van de aandrijfkop daarbij eraf moet. Het is noodzakelijk om bij de rest van de onderdelen te kunnen komen. De aandrijfkop is een groot ding met tandwielen etc. en dat kan niet zoals bij de A.W. los worden genomen bij verwijderen van de rechter conus.
Ook de schroefjes die je hier ziet kom je pas goed bij als het tandwiel er afgeschroefd is. Klein nadeel van zo`n V naaf.

Veel groter nadeel is dat de asjes van de planeetwieltjes niet bestand zijn tegen de kogeldruk van die kogel gelagerde (!) planeetwieltjes.
De kogels vreten de asjes op en omdat ze geborgd zijn tegen meedraaien (plat kantje) slijten ze aan een kant in.
Dit gefotografeerde exemplaar heeft last gehad van een gebroken kogeltje (1/8 inch). Dat is gaan rondwaren in drie stukken en heeft de boel verder uitgesleten.
Typisch want mijn Lea and Francis had dat precies zo. Ook een gebroken kogel en een vernield asje.

Gelukkig hebben ze bij de latere S.A. naven de asjes van een zelfde diameter en lengte toegepast. Gisteren op de beurs in Berlicum gescoord en intussen van een plat kantje voorzien en gemonteerd. De naaf werkt netjes en is nu verzekerd van een toekomst. Zolang je in de middenstand van de versnelling rijdt (hendeltje naar voor) is er geen extra belasting voor de kogels en asjes maar een keer versnellen of vertragen is nu al een heel ander verhaal dan voor de operatie!

Bij deze nog een foto van voor en na het schoonmaken
De naaf zit in een Centaur uit plm 1908.Zo`n fraai door Simplex ook gebouwd kruisframe met dat verschil dat de liggende achtervorken ook dubbel zijn uitgevoerd.
Je ziet aan de kettingspanner al de kwaliteit van de fiets.
Ketting spanners die overigens ook de as met haar platte vlakken vast houd (tegen het draaien borgt).

Groeten,
Maarten

Hoi Maarten

back again ...

heb je soms een foto van de complete Centaur ?

grtjs

mooi en informatief verhaal, thanks!

dat is weer een boeiend verslagje Maarten.
Mooi dat je het hier deelt.

Ik heb me steeds afgevraagd waarom die planetaire wieltjes bij een A naaf niet van lagers zijn voorzien, het zijn er tenslotte 4 waar ook nog eens belasting op komt te staan en dat wrijft gewoon staal op staal met soms wat olie tussen.
Grappig dat ze het lageren dan een eeuw geleden wel hebben gedaan.
Een naaldlager is toch de voor de hand liggende oplossing denk ik dan

Ed

dien hebben ze goed gebruikt jammer dat het zo versleten is is er makelijk aan onderdelen te komen

Velootje,
Ik heb momenteel geen foto van de fiets. Ze is ook niet van mij maar je kent de eigenaar en de fiets. Hij is een landgenoot van je met Nederlandse vriendin.
Ed ,over de kogels in de planeetwieltjes,ze claimde dat de wrijvingsweerstand laag was van deze naaf. BSA heeft in de zelfde periode ook kogeltjes toegepast in haar naaf (licentie van S.A. het model voor de V-naaf) . Een ingenieur van BSA verklaarde later dat de naven na korte tijd terug kwamen met gebroken asjes. De kogels acteerden als waren het pijpsnijders waren zijn woorden.
Ik denk dat wat je schrijft inderdaad beter is ,rolletjes,naaldjes in plaats van kogels al vraag ik me dan wel af wat de weerstandswaarde zal zijn ten opzichte van een glad asje met ruime speling.

Appie, die naven zijn zo zeldzaam dat onderdelen niet te vinden zijn. Maar soms heb je mazzel zo als met de maat van de asjes
die dus ook in latere naven zit.

In het algemeen; hoe ouder de fiets des te meer moet je zelf na maken of aanpassen maar dat is dan ook de hobby!



Groeten,
Maarten

ok, begrepen....