Xtraordinary stoeien met buizen

[Maarten Waarlé]

Beste groep,

Ruim een jaar terug heb ik na een tip en hulp van Maarten B een
Singer Xtraordinary van een Engelse veiling weten te bemachtigen.

Xtra nog op de veiling in Engeland

Xtraordinay.jpg (32.59 KiB) 9712 keer bekeken

De fiets had geen aandrijfarmen meer en was daarom nog betaalbaar. De echte kenners wisten waarschijnlijk wel dat het een Xtra was maar je moet er maar trek in hebben ;zo`n fiets waar een belangrijk stuk ontbreekt.
Ik vind dat leuk om te maken en met de gedachte dat ik in het voorgaande jaar van plan was geweest om er een helemaal vanaf 0 te bouwen kon een exemplaar waarvan het fietsgedeelte nog redelijk kompleet is wel op mijn enthousiasme rekenenen.

Afgelopen weken ben ik begonnen met het fabriceren van de aandrijfarmen

Daarvoor was ik al eens in de gelegenheid geweest om originele armen op te meten . Ik heb ze zelf even aan mijn fiets kunnen hangen. Net alsof de fiets compleet en klaar is...

alles aan de fiets gehangen

023 (800x533).jpg (360.14 KiB) 9712 keer bekeken

Er zit heel veel werk aan het maken van de aandrijfarmen maar de gebogen ovale buis leek me wel de meest uitdagende.
Ik ben daar mee gestart.
Ik heb een naadloze buis van rond 22mm genomen als uitgangsmateriaal.
de eerste stap was vervolgens om de bus over het bovenste deel conisch te maken. Ik heb dat al eens eerder gedaan voor het vervaardigen van een voorvork.
Op mijn draaibank heb ik daar toe een extra kop met kogellagers gemonteerd op het support (waar normaal de beitelhouder op zit)
Door de kogellagers op de buis te klemmen met de sleutel en de draaibank laten draaien kan je met automatische voeding de buis
aflopen waarbij deze iets dunner wordt. Een eindeloos en stapsgewijs herhalen geeft uiteindelijk een conische buis.
Patent aangevraagd...

De extra kop voor het conisch maken

004 (800x533).jpg (225.51 KiB) 9712 keer bekeken

effect op de buis

002 (800x533).jpg (216.27 KiB) 9712 keer bekeken

Daarna moest de buis nog ovaal worden. Ik had daartoe al eens een walsje gebouwd.

walsje

014 (800x533).jpg (290.24 KiB) 9712 keer bekeken

Ik had met een dun plakbandje al bij de originele armen de omtrek uitgemeten. Zowel aan het dunne uiteinde als aan het dikkere deel onderaan bij de ronding. Ik wist daarmee welke diameter buis zou leiden naar de juiste ovale omtrek.
Dat kwam tenslotte goed uit al is de door mij gemaakte arm iets scherper qua profiel. Dat heeft te maken met de wanddikte van de buis. Was deze een halve mm dikker geweest dan had de buis minder gebogen in de hoeken.
Een dikwandigere buis was echter onbewerkbaar geworden met mijn middelen.

Voor het buigen van de onderste delen van de armen heb ik vandaag een buigijzer samen gesteld.

opbouw 1

001 (800x533).jpg (302.7 KiB) 9712 keer bekeken

opbouw 2

002 (800x533).jpg (289.62 KiB) 9712 keer bekeken

En na een buigproef met een stuk afgekeurde buis en de daarbij opgedane ervaring heb ik tenslotte de bewerkte conische en ovale buis een ronding gegeven.

gebogen

007 (800x533).jpg (298.29 KiB) 9712 keer bekeken

Bij de eerste buigproef bleek de binnengeleiding deels mee te geven waardoor er een onregelmatigheid ontstond in de buis.
Ik heb dat in tweede instantie nog verstevigd met een extra rand
Ook bleek dat verwarmen de buis wat gewilliger maakte en dat was welkom . De krachten op het materiaal zijn erg groot.
Ik heb zelfs een extra stang en afsteuning naar de muur gemaakt
omdat ik bang was de hele bankschroef van haar sokkel af te gaan rukken!

Na nog wat gerommel is dit het voorlopige resultaat. De vorm is erg gelijkend met de originele. Dat geeft wel een kick!

originele en nagemaakte arm

012 (533x800).jpg (277.54 KiB) 9712 keer bekeken

013 (800x533).jpg (217.11 KiB) 9712 keer bekeken

De kop is er af!, maar er is nog heel veel te doen. Ik zal er nog wel eens verslag van doen gaanderweg.

Groeten,
Maarten

[bartje]

Straffe toebak Maarten!

Ik kan best geloven dat dit een fantastisch gevoel geeft...

Niet te geloven dat je met een ronde buis als uitgangsmateriaal dit hebt klaargespeeld. Er zullen ongetwijfeld heel wat uren voorbereidend werk inzitten.

De pedalen ga je deze ook namaken?

Groeten,
Bart

[Maarten Waarlé]

Hoi Bart,

Ja de pedalen heb ik deels al gemaakt. De onderste op de foto is voor mijn fiets. De andere op de originele arm heb ik trouwens ook gemaakt twee jaar terug. Daar zaten slecht nagemaakte pedalen op.

Ik ga ook nog gebruik maken van door jouw geleverde informatie over harden. De naven die halverwege de armen zitten zal ik gaan voorzien van bestaande harde cups en conussen maar de verbindingsarmen bovenaan hebben ook geharde onderdelen die je niet uit een fietsonderdeel kan afzonderen en hergebruiken.
Daar zal ik staal moeten gaan harden in onze pottenbakkersoven...
Wordt vervolgd..

Groeten,
Maarten

[Jeroen Zuiderwijk]

Mooi werk maar weer!

[maartenB]

Ontzettend gaaf! En het zou leuk zijn als je er straks ook op kan rijden!

[theodorus]

Weer mooi om mee te mogen genieten.
Maar maarten B ik denk dat het meer mij maat is

[Maarten Waarlé]

Ha, ja dat klopt wel het is echt een fiets voor bij wie de A.D.L. zich wat dichter aan het aardoppervlak afspeelt.
Deze is 48 inch ,de kleinste Xtraordinary gedurende de eerste jaren.
Je had ze ook in 50,52 en de grootste 54 inch al zou een broer van Singer een 60 inch versie hebben bereden.
Ik heb inmiddels wel een paar xtraordinary`s gezien en ze zijn bijna altijd 54 inch. De kleinst is echt een zeldzaamheid.

Later zouden er ook nog xtra`s gebouwd zijn met nog kleiner wielen en een planetaire voornaaf van de crypto.

In de dagen dat ik m`n xtra had opgebouwd met de geleende armen heb ik ook wat gemeten aan slag en beenlengte en ik denk dat tot mijn maat (1m94cm) er goed op kan.
zeker ook door de opgebogen stuurdelen.
De armen van alle Singers lijken de zelfde maat te zijn ongeacht de wieldiameter. Ze hebben dan het bovenste bevestigingsoog op de vork steeds wat dichter bij de head zitten na mate het wiel kleiner is. De afstand naaf tot oog op de vork blijft steeds het zelfde.
Wat wel afwijkt is de positie van de naaf die aan de crank zit.
Bij de grotere zit die voor de arm ,bij de 50 inch vermoedelijk in het hart van de arm en bij de kleinste zit de naaf achter de arm.
Dit is gedaan om bij het kleinere wiel en gelijkblijvende arm niet te ver naar achter te komen met de voetpedaal.
Het betekent ook dat de arm minder ver omhoog komt met de crank in bovenste positie. Gunstig voor de berijder met lange benen!

48 inch met naven achter de armen

DSC09800 (800x600).jpg (363.53 KiB) 9617 keer bekeken

Groeten,
Maarten

[TheodK]

Bijzonder project maarten. Petje af. Die vreemde armen doen me erg aan een bidsprinkhaan denken.

Succes verder
Theo

[Maarten Waarlé]

Bidsprikhaan,inderdaad zeg.
Het heeft wel wat insect-achtig die ''tentakels''.

Je ziet bij technieken in een beginstadium wel vaker dat het wat bizar is vormgegeven. Zo als de eerste vliegtuigen of vroege tractoren.
De Xtraordinary is naast de Facile een van de eerste veiligheid`s (safety) bevorderende uitwerkingen van de hoge bi.
Bij de facile zijn de armen echter veel beter geproportioneerd en met een vast draaipunt voor onder. Bij de xtra zitten twee draaipunten bovenaan waardoor de hele arm op en neer beweegt.
Wat bij de xtra ook opvalt is dat de voorvork in een sprong is gezet zoals bij de latere fietsen gewoon zou worden.
Het zou ingegeven zijn door een amateur fietser George Dominy en door Singer zijn gepatenteerd.
De balhoofdhoek (zonder kogels overigens) is steiler dan de vorkhoek en in dit geval leid dat tot wel een sprong maar geen of nauwelijks naloop van het voorwiel.
Door het gyroscopisch effect van het grote wiel zal dat ontbreken van naloop niet zo problematisch zijn.
Bij een balhoofdhoek gelijk aan de vorkhoek in zo`n schuine stand zou de fiets door een te grote naloop slecht te besturen zijn geweest.
Overigens is de schuine stand van de vork bedacht om de berijder verder van de voornaaf af te brengen en daarmee een header te voorkomen.
Er bestaat een Amerikaanse boneshaker die van dit zelfde principe gebruik maakt dus om te schrijven dat Singer de eerste zou zijn geweest gaat wat te ver.
Het draagt wel bij tot de wat freaky verschijning van de Xtra.

Groeten,
Maarten

[arnoldus]

Mooi project Maarten , wat mij opvalt aan jou Xtraodinary is de grote ruimte tussen backbone en voorwiel , en heeft achterwiel ook een grotere diameter dan bij een normale hoge bi of lijkt dat zo ?
Nol