Fongers BB65 framenummer 17844

[Maarten Waarlé]

Afgelopen maanden heb ik een een Fongers BB70 van rond 1914 kunnen opbouwen en als tegenprestatie is daarvoor het frame van een BB65 uit 1905 mijn kant op gekomen.
Op de foto hieronder mijn HZ70 samen met de BB70.

HZ en BB

Ik heb best een aantal hoge fietsen van diverse merken maar moet zeggen de HZ70 is mijn meest favoriete fiets qua rijgedrag en zithouding.
Dankzij de computer van mijn vriendin`s electrische fiets weet ik vrij goed wat ik er deze vakantie periode mee afgelegd heb.
Intussen alweer 240 km in een paar dagen . De losse ritjes zo s`avonds niet mee gerekend. Het rijdt zo goed!

Maar nu dus de opbouw van een BB65 van rond 1905.

Het frame is nog uitgerust met de originele vork en bij de fiets zat een excentrische trapas van de juiste versie

plus een voorwiel van Fongers met 32 spaken en geschroefde stofkappen.

Op de naaf staat een Fongers wapentje.
Naast dit wat te vroege voorwiel had de fiets ook nog een 50 tands Fongers tandblad met rand en 3/16 tand breedte.
Los daarvan maar wel passend zat een damesfiets crank met het ronde Fongers letter logo.

Crank verlengd naar heren maat 6,5 inch

Het leek me al een tijdje leuk om het prototype wat Fongers gebouwd heeft in de aanloop naar het bekende luxe remsysteem eens na te bouwen.
Punt bij deze fiets is dat het frame is van de 1905 -1908 modellen met lage horizontale klembouten terwijl op de foto duidelijk het toen al verouderde
pedaalspie systeem te zien is samen met het oude ronde logo en de dikkere 3/16 e ketting.

Een bij elkaar gerommelde fiets dus die gediend moet hebben voor het uitproberen van een nieuw te ontwikkelen remsysteem.
Ook de versnelling is van een fabrikaat dat Fongers nooit in haar catalogi heeft opgenomen.
Bij navraag in Engeland bleek het te gaan om een type twee versnellingsnaaf van Crabbe.

Ik heb kort geschreven dus de diverse onderdelen om een in feite een qua bouwjaar niet kloppende Fongers te bouwen die wel als zodanig heeft bestaan.
Omdat ik helaas geen Crabbe twee versnellingsnaaf heb ben ik uitgeweken naar een The Villers naafje. Lijkt er een beetje op maar dit type naaf heeft wel een andere versteller.

Ik kon natuurlijk de Crabbe versteller nabouwen maar vond uiteindelijk dat ik bij de naaf moest blijven en heb dus de The Villers versteller gevonden op fotos en ook weer nagemaakt.

Werkt heel netjes en mocht ik in Engeland eens tegen een Crabbe naafje aanlopen dan komt die er toch weer in.

Wat wel aardig is is de zadelbuis met oliespuitje.

Het zadel vond ik op Marktplaats wat een ongelofelijke mazzel was.

Het is nog het vroege type met enkele draagveer en stalen onderplaat. Het oliespuitje staat als oliekannetje beschreven in de 1906 catalogus. Dus dat hebben ze gehad bij Fongers.
Hier en daar zie je het ook zitten op de beeldbank foto`s (als je het weet).

Nu ben ik na de versnellingen begonnen aan de remstangen van het stuur. Heel veel denkwerk ,nameten op foto`s en steeds wijzigen als het toch wat te klein/groot uitpakt.

Daar zit nog wel wat werk aan te komen..

Groeten,
Maarten

p.s., Velgplaatjes zitten natuurlijk al op haar plaats:

[Floris91]

Wauw bijzonder Maarten! Dit is wederom fietsen restaureren op eredivisieniveau . Ik ben benieuwd of je nog zo'n Crabbe naaf gaat vinden.

[jrietveld]

Heel fraai, Maarten. Benieuwd naar de remmen straks.

NB heb je een foto van het framenummer (als het goed is al op de zadellug)?

groet, Jos

[Maarten Waarlé]

Hoi Jos, Ja inderdaad op de zadellug.

Framenummer

Ik begreep van George dat de fiets naar Amsterdam was uitgeleverd maar dat moet nog eens duidelijk worden.
Op het frame zaten aanvankelijk ogen gesoldeerd voor het uitontwikkelde remsysteem vanaf 1909.
Een vroege aanpassing dus van een frame uit 1905. Deze ogen zijn weer van het frame afgehaald enkele jaren terug.

Floris, ik hoop dat het nog een keer gaat lukken met een Crabbe naafje al is Engeland lastiger geworden ( Brexit en Covid).
Vermoedelijk probeerde Fongers diverse naven uit om te leren welke de beste voor hun fietsen waren.
De Crabbe naaf is het blijkbaar nooit geworden. Kan ook zijn dat ze de The Villers naaf hebben geprobeerd maar daar zijn geen (toevallige) foto`s van bewaard in ieder geval.
Ergens in een Fongers catalogus las ik ook van de Eadie twee versnellingen naaf maar mogelijk was dat in combinatie met de terugtraprem.
Griffin twee versnellingen naaf is een periode geleverd als mogelijke optie. Die naaf heb ik nog niet ''life'' gezien.

Groeten,
Maarten

[JasperA]

Mooi dat deze stokoude BB nog in zo'n fraai oud patin zit en dat de rest hierop is aangepast! Plaatjes waarvan ik in ieder geval begin te watertanden.

Ik was je gisteren al een mail aan het dichten over de status van de fiets maar blijkbaar zat een update al in de pijplijn... Fijn dat we nog kunnen uitkijken naar het toevoegen van de remdelen, dat is volgens mij momenteel altijd de laatste toevoeging.

Wat ook bijzonder is, is dat je het juiste zadel hebt gevonden! Ben blij dat hij daarmee op deze fiets terecht komt. Bij mij zijn er op dit moment slechts 3 van deze zadels met een stalen onderplaat bekend.

[Rutger Kappes]

Wat gaaf, een oliespuitje in de zadelbuis!
En zie ik het nu goed, doet de Westlander band nu dienst op deze Fongers?
Bijzonder mooi om te zien!

[Maarten Waarlé]

Ja klopt Rutger,
Dat is die band van bij jou.
De voorband was het zelfde merk (maar toch net een ander profiel zag ik later) en komt van Jasper.
Ik heb de laatste tijd steeds meer moeite om oude nette banden te vinden al vind ik de nieuwe banden van o.a. Simon ook
een heel goed alternatief.

De oliespuiten waren bij Engelse fietsen uit die tijd heel gebruikelijk.
Vaak met merknaam er in (Raleigh ken ik een en Sunbeam, die zie je vaker) en soms in het handvat (bluemels) en soms in de zadelpen.

De lak van deze fiets heb ik idd zoveel mogelijk zo gelaten. Ik blijf een beetje ronddraaien met m`n idee daarover. En het hangt ook sterk af van de fiets waar het om gaat. Over het algemeen wil ik ze wel wat netter maken merk ik steeds.
Bij deze Fongers was het balhoofd transfer min of meer leidend. Het ziet er zo versleten maar toch leesbaar uit dat wilde ik echt niet vervangen.

Balhoofdtransfer

Inmiddels het stuur in elkaar gesoldeerd. Best lastig om de nokken goed in lijn en op de juiste afstand te krijgen. Tenslotte heb ik ze vastgezet met M3 schroefjes.

solderen

alles in lijn

Het lastigste is nu gedaan. Binnenkort de armpjes ofwel grepen maken en dan verder naar beneden werken met stangen en hefboompjes.

Groeten,
Maarten

[JasperA]

Erg prettig om weer eens wat ‘nieuw vernuft’ te zien op Fongers rijwielgebied Maarten!

Je weet het ook altijd bijzonder goed vast te leggen op beeld.

[Empo's bijgebouw]

alle details op en aan deze fiets maken hem echt ontzettend mooi
nu mert het stuur zo maakt hem nog wat sierlijker
daar hou ik wel van en zeker met de stang rem op fietsen dan maakt zo af vind ik
nu ben ik zelf nog niet een fiets gehad met stang velg rem ben wel benieuwd hoe dat werkt en hoe je dan het wiel moet demonteren als je een lekke band hebt of een slag in het wiel
nu heb ik wel al verschillende gazlle no8 met stangrem gehad dat zijn ook echt degelijke fietsen als de stangen allemaal mee bewegen en nog aan elkaar bevestigd zitten

maar ben benieuwd hoe deze schoonheid eruit komt te zien

[Maarten Waarlé]

Ha Appie,
Wielen of banden vervangen is altijd wel wat lastig bij velgremmen die onder tegen de velg drukken.
Je komt er niet onder uit om niet alleen de blokjes er af te halen maar soms ook de bevestiging van de rem beugel.
Bij sommige fietsen zit het ijzer van de rem ook onder de velg zodat die echt niet weg kan zonder de boel uit elkaar te halen.
Wat vaak ook een punt is is de uitlijning naar links en rechts. De klemmen en of bevestiging op de vork moet zo symmetrisch mogelijk zijn om de blokken mooi evenredig te laten aangrijpen.
Best een gedoe om het echt goed te doen!

Groeten,
Maarten