Gazelle model 7, 28 inch frame

[Maarten Waarlé]

Afgelopen dagen weer eens een Nederlandse fiets opgebouwd.

Een Gazelle 7, wat mij betreft de mooiste Gazelle met D-profiel achtervorken die ook nog eens met lugs uitgevoerd zijn.
Ook de achterwielpatten zijn gesoldeerd in het frame.

De frame geometrie is opvallend .

schuine stand van de bovenbuis

De bovenbuis loopt naar voor sterk omlaag en de balhoofdlengte is vergeleken met de even hoge Fongers HZ
zo`n drie centimeter korter.
Ik heb de fietsen eens naast elkaar gezet ter vergelijk.

beide 28 inch frames

Wat opvalt is de dat de balhoofdhoek van de Gazelle steiler is en dat het frame wat langer is.
Derde opvallend punt is dat de trapas van de Gazelle verder naar achter ligt.

De Fongers (1913) is dus korter en schuiner qua bouw. Ik geloof dat het een beetje de trend volgt van de 20er 30er jaren.
Ook de Fongers BDG uit 1929 heeft een langer frame dan haar voorgangers.

Ik heb de Gazelle opnieuw gespoten en gebiesd. Op zich valt daar wat op af te dingen en vaak ook maak ik de keuze om een fiets origineel te houden qua lak. Bij deze fiets viel de keuze op herlakken maar ik heb met Fongers fietsen wat dat betreft bevredigendere resultaten. Dat heeft te maken met de helderheid van de biezen. De groene van Fongers zijn een stuk ingetogener dan de gouden van Gazelle. Mogelijk had het donkerder mengen van de goudverf bij aanvang beter resultaat gegeven.

Een filmpje van Gazelle liet een man zien die biezen trok op een spatbord dat op een soort molen bevestigd was. Hij hield te biezentrekker vast en liet het spatbord onder zijn biezentrekker doorlopen.

Ik heb dat idee nagebootst door een spatbord met houten klossen op een wiel te knopen. Het geheel staat in een wielrichter.
Het biezen trekken wordt hiermee een stuk makkelijker en strakker al blijft de afsteuning van de biezentrekker tegen de spatbordrand riskant.
Iedere onregelmatigheid laat zich zien in het spoor van de biezentrekker.
Mogelijk met een extra strakke losse rand langs het spatbord weer op te lossen.

De fiets dient nog verder afgebouwd te worden. De achternaaf komt van Rutger .

fraaie achternaaf

Ik ben er erg tevreden mee omdat het zo`n karakteristiek Gazelle beeld geeft.

Alles was bij deze fiets zwart en roestig maar nu dus een vernikkelde uitvoering.
De originele oliebadkettingkast is er een van Speedwell. De leverancier van veel Nederlandse en Engelse rijwielfabriekanten.

Speedwell

Ik heb het idee dat de kettingkastbouwer in overleg een specifieke kast bouwde of aanpaste voor het betreffende merk.
Bij Fongers bijvoorbeeld zie je de schuine stand van de achterpat terug in de kettingkast. En Gazelle had de sierdeksel met vier schroefjes.
Als je `m los schroeft dan wordt het gat iets groter maar nog niet groot genoeg om over een pedaal heen te passen. Dat is dan weer jammer...

celluloid overgezet van een ander stuur

Het celluloid had ik op een ander Gazelle stuur zitten. Dat stuur had echter dikkere remstangen. In de dertiger jaren is de diameter een mm groter geworden. (van 8,5 mm naar 9,5) IK heb dus maar de bekleding over gezet en ga het nog verder afwerken /opknappen met een kusthars.
Het geeft de fiets wel een sjieke uitstraling en samen met de kettingkast kom je in de buurt van de Gazelle 9 al had die alluminium Roman rims
en zover ik weet geen gelugd frame. Dit moet echt een model 7 zijn met de kettingkast als extra optie.

Groeten,
Maarten

[EdMondain]

Geweldige fiets, Maarten. Uit welk jaar?
Erg mooi dat geheel zwarte achterspatbord. Plaats je daar nog een reflector op?

[Maarten Waarlé]

Ed , Hij is van 1929. Framenummer 318432.
Er zat nog een lettertandwiel op maar dat is helaas bij de vorige eigenaar achter gebleven...
De cup van de trapas laat ook een datering zien : Augustus 1929 in dit geval.

Ja een reflector moet er echt op .Punt is dat ik op het moment geen goede heb liggen .
Wel een Engelse ,een Franse en een Duitse maar ja die zijn alle zo specifiek anders dan wat er op zou horen.
Het gat zit er al en een aantal andere gaten heb ik dicht gemaakt .
Waarschijnlijk zet ik er ook nog een bagagedrager op Er zat er een van Herbie op.
Zo`n plaatstalen. Mogelijk zet ik die terug.
En de juiste pedalen ontbreken ook nog. Dus nog werk aan de winkel!

[Hans van de Stouwe]

Maarten,
Zo maar een gedachte:
Monteer aan de wielrichter een handsteun om bewegingen van het penseel te verminderen. Het lakken ziet er fraai uit.

[Rutger Kappes]

Het is echt een prachtige fiets geworden, veel sjieker dan de oorspronkelijke uitvoering!
Mooi om de achternaaf terug te zien in een fiets van de juiste leeftijd, doet me goed.
Leuk die verschillen in framebouw!

[Maarten Waarlé]

Hans, dat is zeker een goede gedachte.
Punt met deze opstelling is dat de houten blokken maken dat het spatbord wel aardig rond draait maar zeker niet 100% in het juiste breedte spoor blijft bewegen. Als dat beter met een vastere opstelling gemaakt wordt dan is de arm met penseel/biezentrekker ideaal.
Dan heb je ook geen last meer van de kuilen bij de staande achtervork.

Rutger, Ja zeker sjieker al heeft een goed gepoetste nette alweder ook wel wat.
de fiets is ook een stuk minder ''afgetrapt '' uit gaan zien.
Het geheel ,met ook de lak moet nog wel wat ''levendiger'' worden.
Ik denk met wat gebruik en wat natuurlijke beschadigingen het wel goed komt.
De HZ70 die ik veel gebruik, heb ik al een paar keer moeten bijschilderen en oplappen. Dat geeft weer een zekere gebruiksgeschiedenis.

[Cyclissimo]

Prachtig project weer! Heel chic eindresultaat. En wat een prachtige fiets ook.

Ik ben heel erg benieuwd hoe je het voor elkaar hebt gekregen om het celluloid op het stuur om te zetten. Heb je het opengesneden aan de onderkant, oid?
Ook vroeg ik me af waar je het nikkel voor het vernikkelen vandaan haalt. Ik ben er naar op zoek geweest, maar kom er achter dat het bijna nergens te krijgen is...

[velofilie]

Nikkel is bij voorbeeld te krijgen bij Labshop:
https://www.labshop.nl/nikkelchloride-6-aq/

Groet, Wiel

[Maarten Waarlé]

Dat zou inderdaad best kunnen dat de labshop het heeft. Ik heb daar mijn chemicaliën vandaan.
Het nikkel wat ik gebruik komt van een oudijzerhandel. Ik kocht het ooit als staal maar zag thuis dat het veel warmer van kleur was.
Voordien gebruikte ik nikkelen guldens.
Dus als je fietsonderdelen wil vernikkelen is het oude Nederlandse geld ook prima voor nikkel levering.
En een gulden is genoeg voor een hele fiets. Ik boorde er een gaatje in om er een koperen draad doorheen te kunnen doen.
Vaak lost de koper draad op trouwens en valt je muntje in de bak.

Ah ja het celluloid heb ik inderdaad aan de achter/onderkant losgesneden. Het rechte deel tussen de remstangophanging is bij Gazelle altijd al met een naad aan de onderkant dus die heb ik alleen moeten opwippen met een scherp mes. Dat kwam er vrij makkelijk af.
De bochten heb ik wel daadwerkelijk moeten doorsnijden en dat wil ik op het nieuwe stuur ook nog wat bedekken/verbinden met een zwarte twee componenten lijm. De beschadiging aan de rechterkant bovenop laat ik denk ik zo omdat het wel een soort bekende beschadiging is die wel ''natuurlijk'' overkomt.

Ik heb de fiets nog eens opgemeten omdat het frame me ergens wat vreemd overkomt. Nu blijkt dat de maat tussen balhoofd en zadelbuis 63cm is (hart-hart gemeten) . Mijn andere fietsen (over het algemeen wat oudere) hebben maten in de buurt van de 57-58 cm bij een ongeveer gelijke framehoogte. alleen de `29 Fong. CCG is 60cm . PLm. 5cm langer dan gemiddeld dus deze Gazelle. Zou je de schuine en bovenbuis deze 5cm inkorten dan krijg je vanzelf een langer balhoofd en zou de bovenbuis horizontaal gaan lopen omdat het frame omhoog gaat bij gelijke vorklengte .
Gaan we natuurlijk niet doen maar ik kan me voorstellen dat de schuine stand van de bovenbuis ontstaan is door gebruik van deze langere framebuizen.
Een reuzen fiets!

Groeten,
Maarten

[maartenB]

Heel mooi Maarten! Vooral de framegeometrie verbaast me echt. Al die fietsen waren zo strak en streng, en deze is zo anders, bijna Engels, daar was een naar voor omlaag lopende buis een kenmerk van sportiviteit.
Grappig dat je weerstand hebt kunnen bioeden aan je natuurlijke neiging om er een versnellingsnaaf in te zetten! (ha ha)

Bij de fietsen die ik met goud heb gebiest (ik meen Motip) was de lak als hij nog half-nat was, op te lossen in benzine. Dus na een uur of 3-4 drogen ging ik er met een doekje wasbenzine overheen. Ik vind dat juist veel fijner verouderen dan het Fongers groen, dat je er meteen in zijn geheel afpoetst en dat geen 'schaduw' achterlaat.
groetjes!
Maarten