Fongers BD3 1904

[jrietveld]

Hoi Maarten en Durabo,

Dat de verstelbare trapasmoer was uitgelubberd moge blijken uit de foto's. Feitelijk was deze moer niet meer te bedienen. Maarten heeft op eigen initiatief dit vernieuwd en zelfs een nieuw verstelsleuteltje erbij gemaakt. Ik heb daar dankbaar gebruik van gemaakt toen de nieuwe ketting opnieuw gesteld moest worden (en de maker er voor bedankt).

groet, Jos

[Durabo88]

Heldere uitleg.

Grappig om te zien dat de houder wordt geborgd met spieën in plaats van de trapaslug sleuven te geven om de houder te kunnen knijpen. Ziet er zeer solide uit. Heel lang kennen we dit soort trapassen vooral bij tandems, omdat je immers twee kettingen moet kunnen spannen. Inmiddels is de excentrische trapas alweer15-20 jaar terug en zeker met de komst van de Gates riem erg handig. We volgen de ontwikkelingen...

[Maarten Waarlé]

Oh, ja je hebt helemaal gelijk Jos. Dat had meer om handen dan alleen de cosmetische opknapbehandeling.
De trapasbus zat ook muurvast herinner ik me nu. Er kwamen grote brokken roest tussen de flanken uit.

DSC06930.JPG (203.49 KiB) 1371 keer bekeken

Mogelijk is dat ook een van de punten waarom ze van de excentrische trapas zijn afgestapt: Problemen met afstellen/verdraaien van de bus.
Hieronder het gereedschapje voor het verdraaien. Je hebt ze ook in de vorm van een passer met twee gelijke benen. De pinnen willen wel eens afbreken. Ik heb boorsteeltjes gebruikt en met zilver gesoldeerd.

P1030020.JPG (236.36 KiB) 1373 keer bekeken

P1030023.jpg (141.17 KiB) 1373 keer bekeken

Aanvankelijk inderdaad met verticaal gemonteerde spieen vast gezet maar de latere modellen hebben klembouten aan de onderkant.

P1030022.jpg (154.91 KiB) 1373 keer bekeken

Ze hebben wel meer veranderd in de plm 7 jaar dat het werd toegepast. Ik ken drie modellen waarbij de eerste uit een geheel van gehard materiaal bestond en de laatste een stalen excentrische huizing was met daarin een trapasbus met lagerschalen zoals ook in de andere Fongers fietsen toegepast werd .
Zover ik weet zijn er in Nederland zeven Fongers fietsen met excentrische trapas overgebleven. Er zullen er nog zeker een of twee ergens in schuurtjes staan en in Indonesie zijn er toch ook een aantal te vinden. Al met al best veel survivors.
Jou fiets Jos, zou nog wel vernikkelde pedalen met opstaande punten kunnen gebruiken. Dat is natuurlijk een opschroefdingetje dat nog altijd een keer kan. maar het viel me op met het monteren van de kettingkast.

[TiemenV]

Wellicht kan ik nog iets toevoegen aan dit gesprek.

Zijn er originele Fongers excentrische trapas verstelsleutels bekend? Volgens mij heb ik er een.
Nu nog een passende fiets bij dit sleuteltje vinden.

Groeten,

Tiemen

[Maarten Waarlé]

Ja, dat lijkt er sterk op Tiemen !
Gaaf en lastig te vinden lijkt me.

Maarten

[TiemenV]

Dat denk ik ook ja. Het sleuteltje op de foto vormt samen met drie andere sleutels een setje. Aangezien Fongers van 1902 tot 1907 rijwielen met excentrische trapas heeft geleverd, gaat het hier om een heel vroeg setje denk ik?

groeten,

Tiemen

[jrietveld]

Hoi Tiemen,

Als de afstand tussen de pinnen ca. 25 mm is kan het goed dat dit sleuteltje inderdaad uit begin 1900 dateert. Fongers heeft later (tot eind jaren 50) balhoofdcups en -ringen met gaatjes gemonteerd, maar daartussen was de afstand veel kleiner.

groet, Jos

[TiemenV]

Dag Jos,

Bedoelt u de buiten-of de binnenmaat? De binnenmaat van pin tot pin is ca. 17mm, buitenmaat is ca. 24mm.

[jrietveld]

Even nagemeten: de buitenmaat van de cupgaten (op mijn BD3 1905) is 24 mm, dus overeenkomend met jouw sleuteltje.