Gazelle No.1 'De IJzeren Dominee'; Werk in uitvoering

[De IJzeren Dominee]

Na een beginnetje in het voorstel-topic ben ik zo vrij een draadje te starten betreffende mijn nieuwste aanwinst, een Gazelle No. 1 uit 1948 met een 70 cm frame in de uitvoering 'G', met Torpedo terugtraprem en chromen Dunlop velgen.

Deze hier:


En profil:


Op deze foto's is de fiets schoon, maar ontbreken tijdelijk een handvatje en de jasbeschermers, en komt het voorwiel uit een andere No. 1.

(Wie het gemist heeft vindt in het voorstel-topic nog foto's van de complete fiets, nog onder dikke lagen stof en vuil want rechtstreeks van de veiling waar ik 'm kocht.)

Hij stond weliswaar plat, maar nadat ik de banden had opgepompt* kon ik er gewoon op naar huis fietsen! (Nu staat hij echter wel weer plat. Komt goed!)

*) Eén nadeel heeft het 71 cm frame boven de 61 cm versie die ik reeds bezit: mijn fijne, klassieke Zéfal hp pompje kan niet in zo'n reusachtig frame geklemd worden...

Verder is er maar een ding waar ik even wat aan laat doen: de rem werkt niet meer jofel en daar ga ik zelf niet aan klooien.

Nu staat de IJzeren Dominee daarom bij een heel fijn adresje in Rotterdam, waar een toegewijde en vakbekwame jonge vrouw, een meisje eigenlijk, het fietsherstellers-ambacht weer in ere heeft hersteld.
(Ze repareert liever dan dat ze vervangt en begrijpt zowel de lol van 'origineel' en hergebruik als van nieuw-hippe verschijnselen als zelf samengestelde koeriersfietsen en fixies, retro bikes en pub racers.)



(Ze maakt trouwens ook heel mooie slats, spatlatjes van gestoomd en gebogen eikenhout.)

De komende tijd zal ik in deze draad de voortgang –of eventuele stilstand– met het opknappen van mijn Hoge Heer uit de doeken doen.

Verder zal men mij in de daartoe geëigende rubrieken nog wel zien of horen.
Vooralsnog heb ik al aardig wat opgestoken!

Tof dat dit forum bestaat, en ik hoop dat ik alles juist en volgens de bedoelde structuur zal doen, qua posten.

Ik kijk uit naar het vervolg. Tot dan allemaal!

[maartenB]

Een mooie statige fiets, echte de moeite waard!
Niet te veel aan doen, lijkt me zo.
groet,
Maarten

[Sandra]

Mooie fiets zeg, en wat een reusachtig frame!

Succes met het opknappen ervan.

Groet, Sandra

[De IJzeren Dominee]

Dank Sandra, en hallo alleemaal,

Veel schot zit er nog niet in, maar en zijn weer wat stapjes gezet.

Bovendien heb ik wat lak- schuur- en schilderdingen dingen uitgeprobeerd met onderdelen van mijn andere No. 1, wat natuurlijk voor deze vooralsnog ook niet echt helpt, maar waarover later waarschijnlijk nog wel wat meer.

Ook trachtte ik het roestige originele chromen voorwiel aan te pakken, maar dat heeft allemaal nogal wat voeten in aarde.
Daarover eveneens later meer, bij voldoende resultaat.

(Ik kan alvast zeggen dat ik niet erg te spreken ben over het goedje Noverox...)

Maar allereerst viel me ineens iets anders op aan de fiets, iets vreemds, en toen zag ik het:

De Dominee heeft een hangkont!



De bagagedrager hoort ook netjes waterpas te lopen, parallel aan de stang.
'Kwestie van een moertje', zou je denken; 'een slordige knutselaar of fietsenmaker mee bezig geweest waarschijnlijk.'

Nadere beschouwing leert echter dat de oorzaak van de scheve bagagedrager een –minimaal– bevestigingsfoutje van het slot als oorsprong heeft.
Dat slot zit wat scheef, waardoor de bagagedrager niet verder naar benden kan:


Dat is waarschijnlijk dan ook al in de fabriek gebeurd, hoewel me dat vreemd lijkt. Maandagmorgen of vrijdagmiddag wellicht?

Hier kun je het nog beter zien:


Ook goed te zien dat het een HaHa-slot betreft (een naam waar je zo vlak na de oorlog vanalles bij kunt denken...), waarover ik te weten ben gekomen dat het van de voorloper van het huidigee Axa in Veenendaal komt.

Slot gaat eraf en wordt aangepakt, bagagedrager wordt direct gecorrigeerd.

Ook heb ik de jasbeschermers gefikst en op orde, inclusief een gerepareerd leren riempje en ontroeste gespjes.

Dat serietje volgt zo gauw het achtereind van de Dominee weer toonbaar is, en te fotograferen bij daglicht.

Het zadel is nog weer een ander verhaal, waarover binnenkort een apart draadje.
(Tenzij er al eentje over Lepper is, dan aldaar.)

Nu weer aan de slag ermee.
Groeten!

[Wiwit Wuluhan]

Een prachtige framemaat ... perfect.
Veel succes met je project om zulke Gazelle herstellen.

Fietsgroet,
wiwit

[De IJzeren Dominee]

Een prachtige framemaat ... perfect.

Dank u!

Hij had inderdaad geen centimeter hoger moeten zijn, en dan ben ik bijna twee meter lang!

Nu reden erin mijn woonplaats eerder nóg grotere rijwielen rond, althans eentje, een Batavus:


Rigardus Rijnhout, 'De Reus van Rotterdam', ca. 1958

Die fiets is indertijd speciaal voor hem gebouwd in Heerenveen en werd geleverd door de fietsen- en rolstoelenfirma Beenhakker. (Geen grap.)
De man was dan ook 2.36 lang!

Waar hij gebleven is weet geen mens.
Een bevriende oudefietsengek die bij het archief van het Rotterdams historisch museum werkt heeft de hoop op vinden reeds opgegeven...

Overigens lijkt De Reus hier nog op een 'gewone' –off factory– fiets te rijden. Iemand wellicht een idee welke?



Nog wat details, voor de freaks, (en zijn we dat niet allemaal hier?):


Het zwarte frame van bovenstaand zadel doet me trouwens overwegen het zadel waarvoor ik een vervangend onderdeel ga laten fabriceren direct ook maar te laten poedercoaten. Of is dat vloeken in de kerk?
(Daar houden dominees helemáál niet van...)

Voor nu, tot ziens!

[maartenB]

Leuke info: ik ga alleen even in op dat poedercoaten. Je kunt dat doen, maar het is geen goedkope bewerking en wat win je ermee? Je hebt een laagje plastic op je veren dat er na enige tijd weer af zal brokkelen, want veren bewegen. Waarom niet gewoon lakken? Veel authentieker bewerking, past bij de tijd van de fiets.

[asterduc]

Ik steun Maarten's mening. Powdercoating hoort niet op een oldtimer!

Je zou dat zadelframe kunnen nep-moffelen.
Een pot traagdrogende zwarte verf en daar de kleine onderdelen indompelen en laten uitdruipen.

Of je vervolgens het deel nog in de oven kunt zetten (tbv het nep-moffel process), weet ik niet.

[De IJzeren Dominee]

Powdercoating hoort niet op een oldtimer!

Die zienswijze valt veel voor te zeggen, echter geldt dat ook voor een zadel?

Het betreft een verzinkt stalen zadelframe van een merk, type en model dat nog steeds wordt geleverd, óók in zwarte uitvoering.

Wat ze er daartoe bij de fabriek op smeren weet ik niet, maar ze zullen het zeker niet in traagdrogende verf dompelen.
(Eerlijk gezegd vermoed ik dat de metalen delen daar tegenwoordig óók worden gepoedercoat...)

Authenticiteit is een hoog goed, dat begrijp ik, echter praktisch nut bij dagelijks gebruik van een rijwiel –alsmede het toepassen van after market parts– is dat ook.

Mijn overweging bij het verven van het zadel was dat ik me er de aanschaf van een nieuwe met zwart frame zou kunnen besparen.
De vraag is dan gerechtvaardigd of een nieuw aangeschaft 'origineel zwart' fabriekszadel dan de voorkeur heeft boven een 'onderhouden' zadel dat ook daadwerkelijk oud is.

Zonder in een stammenstrijd te willen verzanden: de banden, peertjes, reflector, bekabeling, handvatten, smeermiddelen, lagers, moeren en bouten e.d. zijn en kunnen bij dagelijks gebruik van een old timer in de praktijk eigenlijk nauwelijks of nooit origineel (meer) zijn.
(Vind alleen nog maar eens 'originele' trappers bijvoorbeeld; of een bel!)

Bij een gebruiksvoorwerp als een fiets, ook daadwerkelijk dagelijks gebruikt, stoort mij dat persoonlijk echter niet of nauwelijks, zolang de functionaliteit en (oppervlakkige) uitstraling van de fiets, alsmede de constructie en veiligheid ervan, hun integriteit behouden.

Er is altijd een verschil tussen 'onderhoud' en restaureren tot 'af fabriek in museumconditie'.
Dat laatste is slechts een streven, het eerste een prioriteit.

Daarnaast is er ook veel te zeggen voor het in stand houden van 'latere toevoegingen' aan een fiets als die juist de historie ervan benadrukken.
Denk aan de roemruchte 'houten banden' uit de Hongerwinter van '44: beslist niet origineel, maar je zou gek zijn als je ze verwijderde!
En hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor Staphorster jasbeschermers.)

Nu kom ik uit de kunst en antiek, misschien dat daar de regels m.b.t. conservatie en restauratie anders zijn dan bij rijwielen, al kan ik me moeilijk voorstellen dat die in het laatste geval strenger zullen zijn.

Overigens, waarde Ed, brengt het dompelen dat u suggereert mij op de gedachte dat te doen met vloeibaar rubber.

Dat zal de purist wellicht helemáál doen huiveren, echter het spul is A) speciaal geschikt voor dompelen, B) blijvend flexibel zodat het niet van de veren springt en C) het proces is volledig omkeerbaar, want zonder sporen weer betrekkelijk eenvoudig te verwijderen.

Dat zou toch een acceptabele tussenoplossing moeten zijn?

Trouwens, en als laatste: niemand gaat met zijn nagel in mijn zadelframe staan krassen –heb het hart niet!– dus ook niemand zal weten of het nu 'origineel', 'nepgemoffeld', powder coated of rubber dipped is: het is zwart, en daar ging het om.

Overigens binnenkort meer over Lepper zadels, want die brengen nog meer hoofdbrekens met zich mee, helaas.

Voor nu: respectvolle groeten!

[HJvMontfort]

welke manier van zwart maken u ook kiest ik zelf zou nooit poedercoating gebruiken op een fiets. Van alles wat ik gezien heb kwa bewerkingen vind ik het simpel weg het minst mooie. Daarbij zijn zadeldelen die ik heb vaak al vernikkeld of verchroomd, is het niet heel moeilijk om daar welke lak dan ook op te krijgen?