Vereniging De Oude Fiets

Nog maar even een Crypto naaf van het latere type met kleinere wielen .
Deze naaf lijkt in de grond te hebben gezeten , zo verrot dat die is.
Naar de kern van de naaf toe wordt ze steeds beter.
Het zonnewiel is aan de naaf geschroefd en de planeetwieltjes worden aangedreven met de crank/pedaal.
Het grote omringende tandwiel met binnen vertanding is inderdaad vast aan de vork geschroefd.
De verhoudingen tussen aandrijfas en wielnaaf zijn duidelijk groter dan bij het oude model voor grote velg.
Wel mooi gemaakt met de afstelbare cups met kantelen .
Nu nog een geared Facile als vergelijking. Daarvan is de aandrijving die ook versnellend werkt nog wat lastiger te begrijpen.

Van buiten lijkt het meer een archeologisch artefact, maar vanbinnen ziet het draaiwerk er nog wel aardig uit!

Ja, en deze naaf gaat waarschijnlijk ook weer opgeknapt worden. Er is een fiets die de naaf mist.
Het loopwerk is nog zeer bruikbaar en een deel van de onderdelen die verrot zijn kunnen goed nagemaakt worden. Grootste uitdaging is de buitenste tandring.
De vierkante blokjes op de naaf zijn voor de spaken en die mogen ook wel vervangen worden. Niet als losse blokjes omdat me dat niet sterk genoeg lijkt maar als ring met uitsparingen. Dus een geheel als het ware

Bij deze nog de Geared Facile als familielid van de veiligheids fietsen met voorwielaandrijving.
Het is lastig in een oogopslag te zien of te doorgronden , dit systeem maar ook dit voorwiel (eenmaal gemonteerd) draait sneller dan de cranks bewegen. De cranks zitten op een as die vrij door de naaf loopt in de naaf zitten twee kogellopen voor deze as.
De naaf is met dubbele kogellopen gelagerd in de vorken
Het kleine tandwiel (18tanden) zit vast aan de drijfstang die van de pedaalhefboom onderaan komt en kan vrij draaien op kogels in de korte crank.
Bij een omwenteling van de crank zal het kleine vaste tandwiel zich van alle kanten laten zien aan het grote tandwiel (37tanden) dat aan de naaf is verbonden.
Dat kleine tandwiel brengt het grote tandwiel dus 18 tanden verder dan de 37 die het zelf heeft.
Er ontstaat een verhouding van 37 T plus 18 T gedeeld door 37T en dat is iets van 1,486.
De wieldiameter is 40 inch en dat maal 1,486 geeft een wiel grootte alsof die een kleine 60 inch is.
Dat is een behoorlijk verzet. Naar het schijnt rijden deze Geared Facile fietsen behoorlijk goed en er zijn ook wedstrijden mee gewonnen.
Het getal 37 van het grote tandwiel betekent dat de tanden van het grote tandwiel niet bij alle omwentelingen in het zelfde gebied van grotere inspanning en dus slijtage raken maar steeds door draaien. Dat is een verstandige keuze al zal het kleine tandwiel wel steeds de grootste spanning op de zelfde tanden hebben.
De Facile met rechtstreekse hefboomaandrijving was de eerste safety oplossing en begin 1878 al gepatenteerd. De Geared Facile was rond 1888 vrij laat met de verbetering van de aandrijving van de Facile. De achterwiel aangedreven safety was in die jaren al haar eerste fase voorbij en duidelijk favoriet.
Toch een leuke oplossing met de hoge bi als voorloper in gedachte. Heel veilig om te rijden en behoorlijk snel dus.
De Geared Facile is naar het schijnt de fiets met de meeste kogels van die periode. behalve in de aandrijving op alle draaipunten ook het achterwiel en het balhoofd dat gelagerd is met kogels.

Maarten Bokslag heeft een direkt aangedreven Facile gerestaureerd.
Prachtig verslag op: https://forum.oudefiets.nl/viewtopic.php?p=32070#p32070