Vereniging De Oude Fiets

Nu deze restauratie z'n voltooing is genaderd hieronder nog even een "verslagje" over de fiets:

Deze HZ-70 uit 1935 is op 19 augustus 1936 geleverd aan agent J J van Kooten te Haarlem. De fiets is uitgevoerd in raamhoogte 70, uitrusting 10 chroom met oliebadkettingkast en de bijzondere kleur olijfgroen, dit alles was nog terug te vinden in de seriegarantboeken. De aanschafprijs van de fiets zal in deze uitvoering excl verlichting en slot op een totaal zijn gekomen van 90,50 (75,50 basis voor een HZ in uitvoering 10, 6 gulden extra voor de oliebadkast, 3 gulden voor raamhoogte 70, 2 gulden voor chromen velgen, en 4 gulden voor de olijfgroene lak)

De fiets is verkocht aan dhr F. van der Spree, woonachtig in Haarlem. Na zijn overlijden ergens rond 1990 is de fiets over gegaan naar zijn zoon, H. van der Spree ook woonachtig in Haarlem. Getuige de conditie (en gebruikte onderdelen) waarin ik de fiets aantrof, vermoed ik dat ergens rond deze periode de fiets gerepareerd en "gemoderniseerd" is. Deze H van der Spree heeft de fiets uiteindelijk aan de buurman geschonken nadat hij zelf geen gebruik meer maakte van dit rijwiel. H. van der Spree is recent ook overleden zo heb ik vernomen.

Van deze buurman heb ik de fiets in juli overgenomen. Het oorspronkelijke plan van hem was om de fiets te restaureren, maar bij nader inzien werd hem dit te complex en besloot hij hier vanaf te zien. De fiets is dus vanaf aanschaf tot voor kort altijd in Haarlem gebleven.

De conditie van de fiets bij overname was matig. Belangrijkste aspect was dat het frame nog goed was, verder ontbraken er nogal wat onderdelen of waren deze vervangen door modernere onderdelen die het uiterlijk van de fiets nogal aantastte. De belangrijkste "verstorende" elementen hierbij waren: Moderne Sturmey archer naven met Roelewiel velgen, modern plastic achterlicht, ingeperste trapas met plastic hulzen, een ontzettend lelijke bagagedrager en standaard, verkeerde pedalen, banden etc. etc.

Ook ontbraken er nogal wat zaken die op de fiets thuis hoorde en in het olijfgroen uitgevoerd diende te zijn; dit maakte de gehele restauratie wel iets complexer. Bij thuiskomst bleek, nadat ik de modderflap van het voorwiel had verwijderd tot mijn teleurstelling ook nog eens dat het voorspatbord ter hoogte van de stangen volledig was afgescheurd. Al met al was er genoeg te doen.

Ik heb de fiets vrij snel volledig gedemonteerd en gereinigd waarna ik alle aanwezige originele onderdelen heb nagelopen en waar nodig hersteld.

Het voorspatbord lassen ging mij boven de pet, maar gelukkig heb ik Maarten Waarlé bereid gevonden mij hierbij te helpen. Hij heeft ook direct de klemband van een quadrant shifter hierbij langer gemaakt: dit type fietsen heeft een betrekkelijk dikke bovenbuis dus de standaard maat past niet. Dit geldt bij Fongers in ieder geval voor de HZ, CCG en BB.

Hierna begon het verzamelen van alle juiste onderdelen. De volgende missende onderdelen had ik nog liggen:
-Fongers pedalen
-Fongers verlichtingset
-Fatsoenlijke balhoofdstrop
-Originele smeernippel voor het crankstel
-Remstangen
-Diamond Ketting
-L-vormige zadelpen van de juiste afmetingen
-Fongers spatbordstangen
-Een set nette Westlander banden
-Hopmi slot
-Diversen klein materieel
-Quadrant shifter Sturmey Archer (door Maarten vermaakt)

Hiermee kwam ik al een heel eind, evengoed moest ik op zoek naar een aantal missende onderdelen die niet direct eenvoudig te vinden zijn, te weten:
-Onwrikbare trapasbus compleet met trapas (de originele crankset was wonder boven wonder behouden)
-KB en BF achter- en voornaaf, compleet met aluminium remankerplaten.
-Kronprinz velgen 40 en 36 gaats (teruggekocht van Jasper nadat ik ze zelf eerder van een DZ had verwijderd, het kan verkeren )
-Fongers zadel
-Diverse missende onderdelen voor de oliebad kettingkast (afkomstig van een donorfiets)

Met hulp van zowel club/forumleden en andere fietsliefhebbers/bekenden heb ik alle ontbrekende onderdelen in zeer kort tijdbestek bij elkaar weten te scharrelen, dank nogmaals aan degenen die hieraan bijgedragen hebben!

Toen alles eenmaal compleet was resteerde de opbouw en het spuiten van alle toegevoegde onderdelen die nog niet de juiste kleur hadden. Om een lang verhaal kort te maken: Alle draaiende delen zijn volledig gereviseerd en na de nodige afstelwerkzaamheden fiets deze gigant inmiddels weer als de beste! De Tandwielverhouding is 50 voor 20 achter en daarmee is het een heerlijk licht rijdend rijwiel. Alles, inclusief, de versnellingen, remmen en verlichting werkt naar behoren, wat het tot een goed bruikbaar rijwiel maakt. Met het zadel in de huidige positie kan ik met mijn bescheiden 1.82 er prima op fietsen.

Enige wat nu nog resteert is zijn een aantal "optionele" veranderingen:
-Tzt ander slot monteren; het huidige Hopmi slot is eigenlijk net te "krap" voor deze fiets
-Tzt ander achterlicht: het huidige achterlicht met bol glas is in nikkel uitgevoerd, gezien de fiets verder in chroom is uitgevoerd zal een chromen achterlicht mooier zijn.
-Tzt eventueel een passend zadeltasje en een pomp aan het geheel toevoegen.

Een paar vermeldenswaardige punten bij deze fiets:
-Hoewel de kleur "Olijfgroen" in de Fongers folders expliciet benoemd wordt als optie, is er nog nooit eerder een exemplaar in deze kleur gevonden.
-Op de trapasbracket slaat "GAF 4" ingeslagen. dit is vreemd. GAF staat waarschijnlijk voor "Gereedschaps-Afdeling Fongers
-Het lijkt alsof een aantal van de gebruikelijke transfers op deze fiets nooit zijn aangebracht: de Fongers transfer op de diagonale framebuis en het wapenschildje op de zadelbuis alsmede de "naadloze stalen buizen" wimpel zijn ogenschijnlijk nooit aangebracht: er zijn hier geen restanten van zichtbaar namelijk. Verder is wel het transfer op de kettingkast, balhoofd, voorspatbord en achterspatbord (vervaagd) zichtbaar
-De fiets was voorzien van goud en rode biezen. Het rode biesje heeft de tand de tijds een stuk beter doorstaan dan de goedgekeurde: die is vrijwel niet meer zichtbaar.
-Oliebadkasten op Fongers fietsen zijn in het algemeen behoorlijk zeldzaam.

Hierbij nog wat foto's van het geheel: "before" en zoals het voltooide resultaat er nu uitziet:

Prachtige fiets geworden.

Wat moet ik mij voorstellen bij een oliebad kettingkast?
Mijn Volkswagen uit 1957 heeft een oliebad luchtfilter. Hierbij vul ik de behuizing tot aan de aangegeven streep.

Is dat bij een oliebad kettingkast vergelijkbaar?

Wouterfietst schreef: ↑18 aug 2025, 17.28 Prachtige fiets geworden.

Wat moet ik mij voorstellen bij een oliebaD kettingkast?

vulschroefje bovenop, sleuf met deksel voor de crank, en een plasje olie onderin dat net de ketting raakt. In oude boeken wordt afgeraden om hier lijnzaadolie voor te nemen

Ik vind het noet echt een verslagje maar eem VERSLAG
Ik vind het een mooie orriginelle zeldzame fongers en heeft een perfect plekje bij jou gekregen zo die nu netjes opgeknapt is
Ik weet noet dat je hem gaat houden of op gaat fietsen maar ik wens je er veel goede en veilige kms op

Hoi Willem,

Een bijzondere fiets en een geslaagde restauratie!

Over de fiets: dit is inderdaad de enig bekende Fongers in de kleur olijfgroen. Fongers leverde al vanaf 1897 fietsen in kleur tegen meerprijs en zeker in de jaren 30 zijn er nogal wat gekleurde modellen afgeleverd. Meest populaire kleur was Fongers grijsgroen, waarvan enkele fietsen zijn overgebleven. Maar ook rood en donkergroen waren leverbaar, kleuren die je zelden of nooit tegenkomt. Jouw fiets werd in 1936 afgeleverd, een periode waarin weinig duurdere fietsen meer besteld werden omdat de prijzen in de jaren daarvoor scherp waren gedaald. In die zin dus ook bijzonder: een hoog model in de meeste luxe uitvoering.

Over de restauratie: best een ingewikkeld project door de kleur en de vele vervangen onderdelen.

Al met al een fraai resultaat, waarbij weer een kenmerkende Fongers blijvend is behouden.

groet, Jos

Wat een metamorfose! Een geweldig rijwiel zo, met die zeldzame kleur en hoog frame. En onderdelen zoals zadelframe, verlichting en ankerplaten ook nog in de juiste kleur!
Complimenten!