St Bavo van J.W.Koopman Haarlem

[Maarten Waarlé]

Ja dat is een goeie opmerking.
Ik heb de Humber zadelveer voor de Duitse tandemtricycle van vorige winter, zo`n krul op de backbone gebogen door deze zeer heet te stoken. Dat zou anders niet gegaan zijn. De verende kwaliteit kwam gelukkig terug bij afkoelen.
Ik stel me bij het buigen van de Arab wiegveer ook voor dat ik de boel heet stook en dan buig om een ronde as. Stukje bij beetje.
Maar het alles theorie. dat soort werkwijze ontstaat met het doen en mislukken ook.

Nog over het stuurgedrag van de Sint Bavo; ik heb er om nog wat meer ruimte te scheppen tussen de conussen de 3/16 kogels (wat al groot was) vervangen door 5 mm kogels. Altjd gunstig om wat exotische maten te hebben liggen bij restauraties.
Ik weet niet of het komt door slijtage of dat het origineel ook zo hoort maar nu loopt de zaak vrij en soepel
Ik heb daarnaast ook de vorkbuis nog versterkt onderaan bij de kroon. De buis had een wanddikte van 2,5 mm en dat is minder dan bij een voorbeeld vork die ik had liggen.
Mogelijk speelde doorbuiging dus ook een rol bij het slecht draaien. Nu zit er een 100 mm lange dikwandige buis onderin. Zo strak dat ik `m niet eens heb vast hoeven lassen.
Fietsen met losse handen gaat nu voor het eerst!
Nog wat verouderen van de lak en de fiets is zo`n beetje af.


Groeten,
Maarten

[Jeroen Zuiderwijk]

Verenstaal moet ook gehard worden doormiddel van warmtebehandeling. Anders is het gewoon niet sterk genoeg. Daarvoor moet je de veer zodra die in vorm is verhitten tot circa 800C (kersenrood gloeiend), en dan snel afkoelen in olie of water, afhankelijk van wat voor type verenstaal het is. Als dat gelukt is, dan is de veer heel hard en bros. De veer moet dan ontlaten worden, wat betekend opnieuw verwarmen, maar dan tot ong. 280-300C. Je kunt aan het staal zien dat je de juiste temperatuur hebt gehaald dat het staal blauw is gekleurd (zie: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ ... ithing.JPG).

Als je dit niet doet dan is het staal te zacht, en veert de veer niet geheel terug, of zakt zelfs helemaal door. De andere mogelijkheid is dat als je hem zelf heet hebt gestookt en snel hebt laten afkoelen, dan is hij mogelijk gehard, maar nog in de brosse toestand. Dan breekt de veer direkt als je hem gaat gebruiken.

[Jeroen Zuiderwijk]

P.s. oude gebroken veren komen hier ook weer ten goede: een mesje gesmeed uit o.a. Lepper veren en 17de eeuwse spijkers

[Maarten Waarlé]

Gaaf! dat messenstaal.
Damast? of sla ik de plank mis?

Dat van het harden en ontladen neem ik mee bij m`n toekomstige experimenten. Dank!
Maarten

[maartenB]

Ha, dit zijn de fijne discussies.
Wat Jeroen schrijft denk ik ook altijd. Samengevat is het namelijk: zelf veren maken is bijna ondoenlijk, want als je verenstaal roodgloeiend maakt kun je het buigen, maar als je het daarna langzaam laat afkoelen blijft het buigzaam en veert het dus niet meer.
Of je moet het op de juiste manier ontlaten. En dat is nauwelijks te doen als doe het zelver zonder specifieke materiaalkennis.

Ik hoor weleens van mensen die verenstaal buigen en het dan bij een verenbedrijf precies op de juiste manier laten harden.

Aan de andere kant: het verenstaal dat ik tot nog toe heb gebogen heeft nog nooit problemen gegeven. Dus er zit een soort marge in, Waarschijnlijk benutten we die marge niet met ons 'een keer per jaar gebruik' van de antieke fietsen. Maar wat die amerikaan op zijn draaibank doet is waarschijnlijk toch gewoon ijzerdraad. En dat werkt ook. Ik denk dat een 9 mm dikke Arab spring van ijzerdraad (staf) misschien ook werkt.

Nog iets over de vorkdikte van Maarten W: schrijf je echt dat die vork een wanddikte had van 2,5 mm en dat dat te weinig was? Maar dat is toch al achterlijk dik?

[Maarten Waarlé]

Ik geloof niet dat het zo erg is dat je het thuis niet voor elkaar zou kunnen krijgen dat harden en ontladen.
Maar zeker wel een goede zaak om daar rekening mee te houden.
De zadelkrul op de tricycle tandem heeft het in Duitsland overigens prima een dag of drie fietsen vol gehouden. Mogelijk meer door geluk dan wijsheid...

De Arab zadelveer moet echt van verenstaal gemaakt worden naar mijn idee.
De overspanning is te groot om het van gewoon staal te doen.
Daar zak je gewoon doorheen.
Je ziet het trouwens ook wel eens bij Chinese of Indiase zadels.
Alle veerstangetjes doorgezakt door verkeerd materiaalgebruik.
Zo`n treurig zadel.

Over de binnenbalhoofdbuis van m`n Sint Bavo. 2,5 mm is inderdaad niet niks. Bovenin had ik de buis terug gebracht naar een wanddikte van 1,5 mm om het stuur te laten passen.
Maar een Fongers vork uit de periode van voor de veiligheidsvork die ik heb liggen heeft een wanddikte onderaan van 3 mm.
Dat is toch net wat dikker en de krachten op een vork lijken me toch behoorlijk groot. Mogelijk een wat overdreven actie waar het om doorbuigen/doorvering gaat maar bijkomend voordeel van de buis die ik er bij heb geplaatst is dat ik een soort veiligheids vork heb gemaakt. Mocht de boel scheuren dan blijft het zeker nog even hangen op het dikke stuk. Zo`n latere Veiligheidsvork van Fongers met allemaal stangetjes heeft ook een tot kleine diameter gereduceerde kern. Nog iets meer dan mijn 17mm overgebleven centrale doorlaat.


Groeten,
Maarten

[bartje]

Hallo Maarten,

Weer een knap staaltje vakmanschap die fiets!

Het is inderdaad waar wat Jeroen verteld over de veren.
Ik heb ook ooit in de draaibank eens een veer Ø4 gewikkeld. Wanneer je het verenstaal zonder warmtebehandeling wikkelt, valt dit niet mee. Het is dan ook zoeken naar de juiste diameter van de as, want de veer veert nadat de spanning weg is een flink stuk terug.

Mocht je het harden en ontlaten in een hardingsoven willen laten doen, dan kan ik daarvoor zorgen.

In bijlage nog een link naar wat informatie:
https://wetenschap.infonu.nl/techniek/1 ... ingen.html

Groeten,
Bart

[Maarten Waarlé]

Dank voor de complimenten en de verdere aanwijzingen Bart.

Ik heb zelf ook wat ervaring met het maken van een soort veren op de draaibank.
Op `n werk worden we wel eens gevraagd z.g. varkensstaarten te maken. Een lokale uitdrukking voor een 6mm rond staf krul van twee windingen die we aan een rolstoel bevestigen zodat gebruikers hun hondenriem (van hun hulphond vaak) aan de stoel kunnen draaien.
Dat is RVS en gaat met redelijk wat geweld en veert ook flink terug.

Nog voor de duidelijkheid wat die toekomstige klus inhoudt:

Singer xtra

025 (850x567).jpg (374.8 KiB) 6222 keer bekeken

Dit is de fiets

En zo`n zadelveer is de bedoeling dat er op komt:

Arab cradle spring

002 (850x638).jpg (345.95 KiB) 6222 keer bekeken

Deze is al een keer gelast wegens breuk en zo te zien ook al verbogen.

Niet zo maar nagemaakt lijkt me...

De veren had je in drie gebruikers gewichten deze is 12 stone wat neer komt op plm 85 kg meen ik

004 (850x638).jpg (265.34 KiB) 6222 keer bekeken

Mogelijk moet ik er een maken van rond 10 mm dat ga ik nog uitzoeken.

In principe wil ik experimenteel uitzoeken wat de procedure gaat worden voor deze veer maar zeer tof als jullie apparatuur er voor gebruikt mag worden zou het noodzakelijk zijn voor harden /ontladen.

Groeten,
Maarten

[bartje]

Hallo Maarten,

Je geeft maar een seintje als het zover is.
Het is ook geen probleem als je dit zelf wil komen doen.

Groeten,
Bart

[Jeroen Zuiderwijk]

Gaaf! dat messenstaal.
Damast? of sla ik de plank mis?

Helemaal correct

Dat van het harden en ontladen neem ik mee bij m`n toekomstige experimenten. Dank!
Maarten

Graag gedaan.

Het harden en ontlaten kan trouwens prima gedaan worden zonder ingewikkelde benodigdheden. Maar je moet wel weten wat je doet. Ik hard zelf staal in een houtskool vuur. Als de houtskool groot genoeg is, en je stopt het staal er goed in, dan kan het al heet genoeg worden om te harden. Zo niet, met een fohn of zo bijblazen. Het ontlaten kan in een oven, mits die de temperatuur haalt. Het kan ook boven het vuur, maar dat is riskant, omdat het moeilijk is precies de hele veer op dezelfde temperatuur te brengen. Iets te ver, en je kunt weer overnieuw harden.