Vereniging De Oude Fiets

Sinds kort weer een leuk project in de werkplaats. Een Swift herenfiets met een 27 inch frame,. In centimeters zo`n 68,5 van hart trapas tot zadellug.
Swift is een voortzetting van het bekende Coventry Machinist Co. Het bedrijf dat de Engelse rijwielindustrie mede aan het rollen bracht.
De fiets is flink gerestaureerd en zeker niet zoals ik het zelf graag gedaan had maar bij nadere inspectie bleken er toch veel zaken origineel te zijn.
Wat er voornamelijk ontbreekt is het originele remsysteem. Het toegepaste stuur komt van een Humber van plm 1910 en er werd een voor velgrem mee aangestuurd. Echt een aanpassing van de vorige restaurateur
Er zijn niet veel catalogi meer beschikbaar van Swift en specifiek de afbeeldingen en tekst van de Swift fietsen tussen 1900 en 1903 zijn schaars.
Het is juist de periode dat het remsysteem grote veranderingen onderging. Van bandrem in 1900 naar velgrem met hevelbediening naar inverted levers in 1903 of 1904. Ook het terugtrap velgrem systemen werden in die periode veel toegepast.
Ik krijg de Swift wel weer een heel eind origineel maar net dat stukje rondom de remmen is nog volledig open.
In de catalogus van 1904 staat wel het inverted lever remsysteem van Crabbe beschreven. Die kant zou ik op kunnen werken hoewel het eigenlijk een iets oudere fiets is.
Mijn framenummer is 190993. In de Encyclopaedia of cycle makers van Ron Miller staat beschreven dat Swift no 195599 is verkocht op 19 januari 1903.
Dat zal dus ongeveer de periode zijn dat mijn Swift is gebouwd. Misschien zelfs eind 1902.
Er zitten een aantal aantrekkelijke onderdelen op de fiets. Pedalen met gedeelde rubbers bijvoorbeeld. Op de rubbers staat Swift en de assen zijn zwaar uitgevoerd. Een pedaalsleutel moet 19 mm groot zijn om te passen.
De cranks zijn aan de binnenkant uitgefreesd. Ook de balhoofdlugs zijn bijzonder met de openingen aan de voorkant. Last but not least ,de geprofileerde vorken. Bij Swift fietsen zijn de voorvorken vaker voorzien van zo`n typische rug maar de liggende achtervork is hier ook van voorzien. Datr is slechts een jaar of twee zo uitgevoerd.
De fiets heeft een uitzonderlijk korte bouw. 56 cm is de bovenbuis van hart zadel tot hart balhoofd. Dat is nog korter dan mij Fongers HZ70 .Ik ben benieuwd hoe dat zal rijden.
het balhoofd is ook als gevolg hiervan erg lang. Het benadert mijn HZ 70 die in werkelijkheid 71,5 cm hoog is. De voorvork is van het korte type zoals op vroege fietsen vrij algemeen voorkomt. een voorspatbord kan niet onder de kroon door lopen maar eindigt achter tegen de kroon aan. Mogelijk ga ik de fiets opbouwen met een remsysteem van een Swift damesfiets uit 1914. Dat komt het beste in de buurt en later zal ik toch eens proberen uit te vinden wat er origineel op hoort te zitten.
Het wordt dan voorlopig een ''refurbished bicycle''.
Inverted levers met kabels en stangen of iets met hevels onder het stuur of Bowden kabel remmen komt dan later misschien nog eens in zicht.

Grappige fiets met interessante onderdelen.
Van Jeroen heb ik geleerd dat zo’n trapas ‘een sliding trapas’ wordt genoemd.
Die werden ook in sommige transportfietsen gemonteerd.
Daar zijn het assen van Bayliss&Wiley type Nr.3
Is dat bij deze Swift ook zo? Ik kan geen bus zien maar misschien zit die verstopt?
Dit zijn een paar fietsen met dergelijke trapassen.
https://www.transportfiets.net/2023/04/ ... n-charles/

https://www.transportfiets.net/2025/02/ ... van-abram/

Nee Charles, Deze trapas heeft de schroefdraad direct in het frame zitten. Geen bus dus.
De maat van de cups zijn wel anders en groter dan bij de meer gebruikelijke BSA type trapassen.
Ik weet dat van mijn Swift damesfiets. Die had zo lang in de regen gestaan dat de trapas geheel aan elkaar vast gerot was.
Bij het zoeken naar een andere ,betere cup ontdekte ik de afwijkende maat.
De verticale bouten bij deze Swift trapassen werken als een spie op de cups.
De fixeren de afgestelde trapas door vast te lopen op de draad.
Dat is wel een bekende methode van destijds.

Interessante fiets. Ook de rug in de achtervorkbuis om het geheel stijver te maken, intrigeert mij.

Ja, de geprofileerde buis maakt een stevige indruk maar ik vermoed dat het toch voornamelijk cosmetisch van aard was.
Ze hebben het ook maar kort gedaan. Punt is wel dat in de periode rond 1900 de fabrikanten zich graag profileerde (what`s in a name)
om betere positie te vinden in de markt. Kruisframes, extra buizen links en rechts, girders .Kijk bijvoorbeeld ook naar de Centaur featherweight.
Een fiets met allerlei features. Al snel werd het allemaal te duur en verdwenen de fietsen met extra`s. Wel een mooie periode als het gaat om speciale mooi uitgewerkte fietsen.

Maarten Waarlé schreef: ↑8 feb 2025, 16.15 Nee Charles, Deze trapas heeft de schroefdraad direct in het frame zitten. Geen bus dus.
De maat van de cups zijn wel anders en groter dan bij de meer gebruikelijke BSA type trapassen.
Ik weet dat van mijn Swift damesfiets. Die had zo lang in de regen gestaan dat de trapas geheel aan elkaar vast gerot was.
Bij het zoeken naar een andere ,betere cup ontdekte ik de afwijkende maat.
De verticale bouten bij deze Swift trapassen werken als een spie op de cups.
De fixeren de afgestelde trapas door vast te lopen op de draad.
Dat is wel een bekende methode van destijds.

Er zijn ontelbaar veel verschillende systemen en maten gemaakt als het om trapassen gaat.
Deze met spieën is ook een mooie.

Fotomaan schreef: ↑8 feb 2025, 15.32 een sliding trapas

Dank u!
Mijn 1963-er Fongers Elegant (PFG) damesfiets met knieframe heeft die ook:
https://forum.oudefiets.nl/viewtopic.ph ... t&start=10

Een tijdje terug bladerde ik door het online Gazelle archief en kwam ook enkele vroeg 20ste-eeuwse onderdelenboeken tegen. Wat mij ook gelijk opviel was de enorme verscheidenheid aan maten naafconussen.

Hoi Maarten,
Schitterende fiets. De naven zijn dus ook origineel?

Wat ik vreemd vindt: hoe kan een remsysteem uit 1914 ook maar een beetje origineel zijn op een fiets uit 1902-1903? Of bestaat de originaliteit er dan enkel uit dat het hetzelfde merk is?

groeten,
Maarten

Ja, inderdaad, de naven zijn origineel. De conussen hebben ook de verjonging aan het eind waardoor ze in de erg grote gaten van de vorken passen. Typisch Swift. De damesfiets heeft het ook. Over de remmen uit 1914. Dat is een begrijpelijke gedachte.
Punt is dat het mistig is wat de remmen van 1903 aangaat. Dat is met veel fietsen uit die periode zo.
Ook bijvoorbeeld bij Raleigh. 1908 volkomen duidelijk maar 1901 -1905 ga het maar een proberen duidelijk te krijgen.
De On line bicycle museum heeft het ook niet voor elkaar. Er zitten daar bij Swift grote dateringsfouten in.
In de catalogus van 1904 zie je de omgekeerde remmen en verder naar de wielen toe is het een Crabbe model remsysteem. Dat zit ook op de Swift damesfiets uit 1914. Bijvoorbeeld ook de vreemde beugeltjes van de remmen die over de geribbelde vork passen. Maar ook de constructie onder de trapas. ziet er precies het zelfde uit .
Met andere woorden , bij de remmen vanaf de buizen die langs het balhoofd lopen is geen of weinig verschil met de fiets uit 1914.
het grote verschil zit `m in het stuur. dat is bij de damesfiets een Swift stuur met remstangen voorlangs en bij de vroegere fietsen dus de omgekeerde remhendels.
Wat ik ga doen is in ieder geval de remdelen vanaf het balhoofd gebruiken want die lijken te kloppen en het stuur : of tijdelijk het stangenstuur gebruiken of zelf een omgekeerde remmen stuur maken/vinden. Een tekening van een 1903 model Swift (zie hieronder) heeft ook weer de crabbe remmen op voor en achterwiel maar daarbij heeft die 1903 versie van die dwars geplaatste hevels. Rollende remstangen voorlangs ontstaan pas vanaf 1906 (op uitvinder Sunbeam na die al eerder er mee begon)

Verder heb ik een voorspatbord een achter spatbord met beugels , de juiste naven , pedalen ,cranks etc.
Je zou kunnen zeggen ,een fiets op het stuur na compleet.
Een Swift met een later stuur en bijvoorbeeld een later geplaatste versnellingsnaaf (type A in overweging) vind ik bij deze fiets niet zo bezwaarlijk.
Het is wat ik omschrijf als refurbished.
Alles nog onder voorbehoud en in beweging natuurlijk.