De schone slaapster van Berlicum: Nederlandsche Kroon 1923

[arjank]

Bezoekers van de laatste beurs in Berlicum herinneren zich haar waarschijnlijk nog: de prachtige, onversneden Nederlandsche Kroon (NK). Haar onmiskenbare schoonheid verborgen onder vet en vuil, de originaliteit verhuld door een jaren ’40-uitrusting met jasbeschermer, koets B, plaatstalen bagagedrager en vilten zadeldek. Gedateerd 1929. Ook ik heb er een tijd bij staan kijken, maar ben niet tot de koop overgegaan. Eenmaal thuis bleef de fiets me door het hoofd spoken. Dus contact gezocht met de verkoper, maar de fiets was bij het sluiten van de markt verkocht. Einde verhaal, zou je denken.

Enkele weken later zie ik de NK op marktplaats voorbij komen. Meteen gebeld: de nieuwe eigenaar wil zich, bij nader inzien, gaan toeleggen op oude Gazelles. Enfin, eend en bijt, je kent het. Om een lang verhaal kort te maken: ik heb de NK vorige week opgehaald. Een nadere beschouwing gaf me de indruk dat de fiets ouder was dan het jaartal dat op het briefje van de eerste verkoper stond. De oude Lucas-bel bevestigde dat, voor wat dat waard was. Productiedatum 7 1923. Uiteraard heb ik contact gezocht met fietser. Zijn conclusie (op basis van een aantal argumenten): de fiets is inderdaad van 1923.

Ik heb de Kroon schoongemaakt en in de olie gezet. En terug gebracht in de originele staat. Dus bagagedrager, jasbeschermer en verlichting verwijderd. De niet-originele (maar wel een oude met veter) kettingkast ontdaan van de foute biezen en de plastic handvatten van een halve eeuw terug vervangen door NOS celluloid exemplaren uit de eigen voorraadkast. Daaruit ook een Lucas olielamp gevist (zodat de afmontage uit Birmingham komt (pedalen zijn van Brampton)), een mooie reflector voor achterop, een Telephone-slot (Van Mouwerik en Bal) en een gereedschapstasje. Leuk detail: enkele dagen geleden bood een ander lid van onze club op MP een steeksleutel van NK aan. Bij zoveel toeval moet je niet dralen. Ik heb nu ook een gevuld tasje!

Ik plaats nu alvast een paar foto’s (een van de beurs en enkele van na de hersteloperatie). Binnenkort zorg ik voor een meer uitgebreide beschrijving met detailfoto’s. Van zo’n heerlijk originele fiets (in nikkel en met zelfs een ongeschonden NK-zadel) krijg je geen genoeg! Wordt vervolgd.

Met groet,
Arjan

[J&L Lexm]

Hallo,Arjan

Geeft een goed gevoel dat hij zo terecht is gekomen
en ik zie dat je ook voorzichtig met de oorspronkelijke details
omgaat,ook hier geld je kunt maar eenmaal een origineel vinden en
zeker uit zo,n vroege periode
veel plezier ermee en ik zal hem zeker wel eens zien op een van de fietstochtjes van de club
groet Jan

[arjank]

Dag Jan,

Ik ben er erg mee in mijn nopjes. Uiteraard fijn dat jij 'm zo origineel hebt gelaten. Kun/wil je me wat vertellen over de herkomst/geschiedenis, als die bekend is? Als die de moeite van het vertellen waard is, kan dat hier op het forum. Anders kunnen we ook even mailen (of via een pb).

Hartelijke groet,
Arjan

[maartenB]

Mooi man, leuk dat hij toch goed terecht is gekomen in 'de bekende club'.
groet,
Maarten

[JasperA]

Mooi resultaat! Net zoals ik het zou hebben gedaan...

Ook mooi dat de transfers en de biezen nog duidelijk te zien zijn. De montage van de spatbordstangetjes (met de schroefjes boven elkaar en de 'breipennen') heb ik al vaker gezien op damesfietsen uit de jaren 20. Was dit toen de standaard?

[arjank]

ja, prachtige bevestiging, ook de ogen waarmee de stangen aan de wielas zijn bevestigd.
over de (historische) ontwikkeling van de spatbordstang moeten echte deskundigen maar wat roepen. ik denk dat de uitvoering afhankelijk was van merk en uitrusting (luxere rijwielen). weet wel dat massieve stangen ergens rond 1930 werden ingeruild voor 'profielen' (u-vorm of rond gebogen).

iets anders: heb je die mooie (helaas met opgelopen vork/voorzijde) nederlandsche leeuw op antiekefietsen.nl gespot? uit de gruno-stal, toch? iets voor op je site?

iets anders 2: ik wil er nog een jasbeschermer van koord opzetten, maar dan (uiteraard) niet van die veelkleurige, elastieken dingen uit de jaren '70. ik denk aan zelf maken (2mm koord). vroeger werd dat met een zgn. quadrant aan de as bevestigd. heeft of weet iemand die dingen (te) liggen of een leuke/handige dhz-tip voor me? maarten w: jij hebt zelf iets gemaakt voor je gruno, met jasbeschermerveertjes?

[JasperA]

Dag Arjan, ik had de fiets inderdaad al eens bekeken. Ik vermoed echter dat de 'Nederlandse Leeuw' transfers ergens op voorraad liggen bij iemand.

Durabo88 heeft ook al eens een fiets met deze transfers op het forum gezet maar de fiets bleek uiteindelijk een Simplex te zijn...: viewtopic.php?f=41&t=993

Een verband met Groninger Rijwielen durf ik daardoor (hoe spijtig ook) niet te leggen.

[arjank]

ik werk vandaag thuis... dan kijk je wel eens wat vaker op het forum.

dat zou natuurlijk kunnen en gebeurde in die jaren ook meer dan regelmatig. nu is dit geen fantasiemerk en ongetwijfeld ooit gedeponeerd, al zal dat vast geen garantie tegen oneigenlijk gebruik zijn geweest...

groet, arjan

[JasperA]

Als het dan al gedeponeerd is dan waarschijnlijk niet door Gruno uit Winschoten. Op het transfer van de fiets op antiekefietsen.nl en die van Durabo88 betreft het ook 'NederlandSe Leeuw' terwijl het Gruno boekje uit 1913 spreekt van 'NederlandSCHe Leeuw'.

Overigens houd ik mij altijd aanbevolen voor dergelijke (mogelijke) tips die kunnen leiden tot het vinden van een jaren 20 (of ouder) Gruno rijwiel!

[jrietveld]

Mooie kar, Arjan! Complete fietsen uit de jaren '20 kom je steeds minder tegen. Hij zit mooi 'dans son jus', zoals de Fransen zeggen.
Desgewenst kan ik wel twee kwadrantjes (NOS) leveren; de fiets wint zeker aan originaliteit als je geregen jasbeschermers aanbrengt. Dat gebeurde destijds in verschillende patronen en met verschillende materialen; ik heb wel mooi passend zwart gewaxt touw desgewenst.
Ter overweging: maak het overgekwaste deel van het achterspatbord weer zwart; de verf zit er niet mooi op en met wat voorzichtigheid kun je weer om het transfer heen schilderen.
Ter overweging 2: olielampjes werden weinig meer toegepast begin jaren '20. Ik zou er zelf een vroege elektrische set op zetten (Berko, Bosch, Lucifer).

groet, Jos