cranckspieën

Handige tips voor knutselaar en restaurateur, ervaringen, restauratieverslagen etc.
Plaats reactie
A10dep
Berichten: 4
Lid geworden op: 20 aug 2016, 11.29

cranckspieën

Bericht door A10dep »

Beste sleutelaars,

Van één van de fietsen die ik fietsbaar probeer te houden zat de linker cranck los. Bij een poging de spie dieper te slaan (met ondersteuning uiteraard) verdween hij veel te diep in het gat van de cranck. Toen ik hem eruit haalde bleek dat het gat aan de ene kant van de cranck iets krapper was dan aan de andere kant. De spie is 9,5 mm, de gaten lijken ook ongeveer 9,5, maar van de ene kant valt ie er zo in, aan de andere kant past ie niet. Dat zal met slijtage (uitlubbering) en beschadiging te maken hebben.
In mijn herinnering moeten de gaten in de cranck precies zo groot zijn als de diameter van de spie. Hij zou er zonder trapas precies doorheen moeten glijden, klopt dat?
Kortom, kan ik de gaten uitboren naar 10mm, en er dan een 10mm spie inzetten? (Eerst pas maken natuurlijk)

En welke kant op? In mijn herinnering moet de spie van boven naar onder geduwd, als de trapper naar voren staat. Op youtube filmpjes houden ze zich niet aan die regel, heb ik gezien.

Heel graag hulp hierbij. Alvast dank, en groet! Albertien
Maarten Waarlé
Berichten: 2631
Lid geworden op: 5 jun 2012, 21.49

Re: cranckspieën

Bericht door Maarten Waarlé »

Hoi Albertien,

Over crankspieen en hun kwalen valt flink uit te weiden.
Er is nog al eens wat mis zo gezegd.
Dat een spie er het liefst aan een kant in wil komt omdat de revet door de moer op het gat is gedrukt waardoor er een klein randje ontstaat. Zo heb ik het voor me zelf altijd uitgelegd.
Een keer met de vijl er door en de spie past aan twee kanten.
Aanvankelijk zaten spieen met de crank naar voor wijzend omhoog gemonteerd. Dat zie je op oude afbeeldingen terug. Niet altijd maar vaak wel. Nadeel daarvan is dat je broekspijp graag aan de moer plus uitstekend stukje schroefdraad wil blijven hangen.
Ergens 30er jaren is men de spie omgekeerd gaan gebruiken. Crank naar voor gericht spie naar beneden.
Voor de beste werking van de spie aan een fiets heeft het geen invloed omdat er altijd een ''verkeerd om'' wordt belast.
Bij hele oude fietsen met twee losse cranks (tov het tandblad) en spieen tegen de draairichting in gemonteerd is dat nog wel te verkiezen.

Bij een spie die je door de crank heen kan tikken zonder dat het effect heeft is niet het gat van de spie uitgelubberd maar daar is het asgat in de crank ovaal gesleten. Niet aan de zicht kant/buitenkant maar aan de achterkant. Bij zachte trapassen zal ook de as zijn afgesleten.
De crank zit een beetje rammelig op de as.

Je kan met een groter spiegat en spie mogelijk wel een oplossing bieden voor het moment.
Maar de uitgesleten tegenover liggende zijde van de as/crank die door de spie wordt aangedrukt is door deze slijtage onbetrouwbaar als vorm en blijft de neiging houden om door slechte passing los te werken. Je kan als tijdelijke oplossing in plaats van een dikkere spie ook (makkelijker)een klein plaatje ijzer van een mm dik op het spievlak van de as leggen
net voordat je de spie er in schuift. Deze verdikking of liever ophoging van het spievlak zal een tijdje wat meer druk geven.

Groeten,
Maarten
A10dep
Berichten: 4
Lid geworden op: 20 aug 2016, 11.29

Re: cranckspieën

Bericht door A10dep »

Beste Maarten,

Hartelijk dank voor je uitgebreide antwoord! Nog even voor de duidelijkheid en in het algemeen, hoe groot moet het gat precies zijn bij een spie van 9,5 mm? En hoe groot bij een spie van 10mm? Moet je de spie in een losse cranck er net helemaal doorheen kunnen duwen? Ik meen me herinneren van wel...

Groet! Albertien
Maarten Waarlé
Berichten: 2631
Lid geworden op: 5 jun 2012, 21.49

Re: cranckspieën

Bericht door Maarten Waarlé »

Hallo Albertien,

Een spie in een losse crank zou je er gewoon doorheen moeten kunnen bewegen. Bij een nette passing zou het gat 5/100 groter moeten zijn .Dat is een beetje een schatting maar onder de 5/100 mm verschil gaat een as moeilijk doen in een gat.
Zeker met braampjes/beschadigingen en dergelijke er aan en omheen.
Bij een spie zou je kunnen richten op de vlakken /kanten die er toe doen. Stel dat het gat voor de spie ovaal (en dus te ruim)
is dan hoeft dat nog niet bezwaarlijk te zijn immers de rug van de spie (andere kant t.o.v. het platte vlak)
steunt tegen de wand het gat.
schema spie
schema spie
004.JPG (751.55 KiB) 3872 keer bekeken

Op de tekening zijn rood de vlakken aangetekend die er toe doen.
Deze dienen aansluitend te zijn. Of het gat in de krank bij de pijltjes nu te groot is of niet dat doet minder ter zake.
Immers de spie zet zich af tegen de achterwand (meest rechtse rode streep op de tekening)

Wat trouwens ook werkt bij een te ruime spie is deze op haar zijkant gebruiken. Dus daar een nieuw kleiner schuin vlak (dus dikkere spie dan ) aan vijlen en dan de spie 90 graden gedraaid in de crank stoppen.

Groeten,
Maarten
A10dep
Berichten: 4
Lid geworden op: 20 aug 2016, 11.29

Re: cranckspieën

Bericht door A10dep »

Geweldig, dank je wel Maarten. Het is gelukt, ik had nog een spie van dezelfde maat liggen, gat opgeschoond, nieuwe spie pas gemaakt, hij zit weer vast (hopelijk voor een tijd).

Groet! Albertien
Plaats reactie