Vereniging De Oude Fiets

Beste groep,

Ik heb de draad opgepakt van een aankoop van jaren geleden.
Een St Bavo rijwiel gebouwd door J.W.Koopman uit Haarlem.
De rijwielfabriek was gevestigd in het monumentale gebouw Raaks 1 en 3 te Haarlem. Het gebouw bestaat nog en is nu bar en hotel.
J.W.Koopman heeft het zelf laten bouwen om dienst te doen als showroom/garage voor automobielen, motorfietsen en rijwielen.
Rijwielen bouwde hij al in de jaren 80 van de 19e eeuw. Zijn broer (of broers daar ben ik niet achter gekomen tot nu toe)
hadden een handel en fabricage van hoge bi`s in Rotterdam.
Een echt Nederlands pioniersmerk dus.


Deze St Bavo was toen ik m`kocht in ver verbouwde toestand.
De fiets zag er uit als een jaren 30 fiets met dito verlichting ,flink krulzadel en doeken kettingkast.
Van de eigenaar begreep ik dat de oorspronkelijke (eerste?) eigenaar van de fiets deze in Duitsland heeft laten opknappen. Zijn vrouw was Duitse en ze hadden blijkbaar ook enige jaren in Duitsland gewoond.

Het frame echter en diverse onderdelen deed vermoeden dat deze fiets eerder uit 1900 zou moeten komen dan uit de jaren 30.

Een aantal onderdelen draagt de naam (William) Chater lea. Dat was een bouwer van rijwielonderdelen vanaf 1890 plm.
De voorrem is van het velgoptrek hevel type en te zien in sommige vroege catalogi van Chater lea.
De velg-optrekrem met hevel verdween algemeen na 1905.
Alleen het korte hevel model voor sportfietsen bleef wat langer leverbaar.

De voorrem hoort door de vork heen bevestigd te zitten
echter de vervangende vork was van het model met gesloten kroon.
Er zaten zelfs geen gaten in gemaakt voor bevestiging. Echt een van de kenmerken dat de vork vervangen was.

Ik heb tenslotte besloten de vork te vervangen door een eigen bouw met behulp van vorkpoten van een andere oude vork.
De achtervorken zijn opgebouwd met D profiel buizen en ik wilde dat terug laten komen in de voorvork. De vervangende vork had dat niet. Die buizen waren ovaal van doorsnede.
Tweede afwijkend kenmerk is dat de vorkbuis inwendig voor 25 mm of mogelijk voor 1 Inch buis is bedoelt.
Daar hoort dus zo`n dik stuur in. Ook de balhoofdonderdelen zijn hier op toegerust.
Ga dat maar eens vinden...
Maken dus maar en even zo het stuur. De vorm van de overgebleven remhevel geeft het sterke vermoeden dat het stuur een voorbouw heeft gehad en dat het een recht model is geweest.
Ik heb het van tot 31/32 buis gewalst net zo als de Rover fietsen uit 1886. iets als 24,5 mm. Daarmee passen de periode juiste handvatten ook.
Het fraaie tandblad en rechter crank zijn van King Dick Abingdon.
Ik denk dat dit een vroege vervanging is en dat er origineel Chater lea cranks op gezeten hebben. De linker is trouwens ook nog Chater lea, vandaar.
Vermoedelijk zat er een blokketting op en is die kort na 1900 vervangen door een 1/2 inch ketting.
Ik heb ook alweer een tijd geleden twee naven gekocht die van het zelfde merk als het tandblad zijn. Echter waarschijnlijk is Chater lea een betere keuze....
Voorlopig ga ik voor deze naven .
De ANWB schreef in 1895 na aanleiding van een rijwieltentoonstelling dat Koopman voornamelijk zijn fietsen opbouwde met BSA en Abingdon works. Dus wat dat betreft niet zo`n verkeerde keuze.

De reclame uiting van Koopman uit 1902 (Haarlems dagblad)laat een fiets zien die 100% uit de Chater lea catalogus komt.
Dus wat dat betreft lijkt een chater lea uitrusting een beter alternatief.
Voorlopig ben ik nog niet uit gerommeld met stuur en vork. alles zit nu los in elkaar en ga ik pas vast solderen als het helemaal klopt!

Hoe dan ook ;er lijkt een Nederlandse fiets van rond 1900 weer in beweging te komen en dat is wel smullen.
Groeten,
Maarten

Mooie uitdaging Maarten ! de bowdens achter remhoef en stelstukje is het zelfde als op mijn dp van 1906 .

Nol

mooi !

Nol, Interessant te zien dat op de vroeg 20e eeuwse (tot plm 1906 in ieder geval)die voor en achterremmen geen onderlinge relatie hadden qua werkwijze of vormgeving. Ik meen dat op die DP van Gerrit ook nog twee verschillende remmen zitten waarvan een Bowden met een handgreep op normale wijze waar de D.P. voorrem een inverted lever (achterstevoren remhendel) heeft.
Pas rond 1906 beginnen de fabrikanten tot eenduidige vormgeving voor het hele remsysteem te komen.

Voor mij ook een teken dat de St Bavo fiets vroeg is.
Het framenummer is 646 op de bovenste balhoofdlug.
Dat kan best kloppen met de jaren en grootte van het bedrijf.
Koopman had een jaar of 4 in Engeland ervaring op gedaan,stage gelopen misschien wel en daar was framenummering al heel gebruikelijk.
Ik kan me voorstellen dat hij in Haarlem vrij vroeg met nummering begonnen is. Overigens verkocht hij naast zijn eigen St Bavo ook diverse en ook steeds wisselend Engelse en Amerikaanse rijwielmerken. na 1900 Ook Minerva's en St Bavo motorfietsen met Minerva blokken. En tot 1919 ook automobielen.
Dan verkoopt hij het bedrijf en het pand. Vermoedelijk op leeftijd en zonder opvolging.

Ik heb de naam van de oorspronkelijke eigenaar van de fiets geweten maar helaas niet goed genoteerd ik ben het kwijt evenals het juiste adres van de toenmalige verkoper (een marktplaats vondst).
Ik heb er al flink over zitten peinzen maar naarmate je dat langer doet weet je niet meer of het een juiste herinnering was of een herinnering aan een herinnering. Very confusing!
Ik denk dat het verloren is gegaan dat stukje potentiele geschiedschrijving... Dat ga ik niet meer terug vinden.

Groeten,
Maarten

wouw wat mooi zeg en hoe je het allemaal bedenkt en namaakt weer. ben benieuwd hoe hij is als hij klaar is

Maarten heb je de klemmetjes waar de veertjes aanhoren nog van de bowdens rem ? zo niet kan ik een foto plaatsen dan kan je ze namaken .

Nol

Nou Nol, dat zou fijn zijn .
Bij mij zijn ze inderdaad weg. Ik denk al eens vervangen door iets anders wat ik niet bewaard heb.

Kan je ook een foto maken van je handgreep? Dat zal ook wel een Bowden zijn.

Groeten,
Maarten

arnoldus schreef:Mooie uitdaging Maarten ! de bowdens achter remhoef en stelstukje is het zelfde als op mijn dp van 1906 .

Nol

De Bowden achterrem staat ook gegraveerd in de 1913 Leonidas prijscourant. Met 3 verschillende remhandels

ga ik doen.

Nol

Marten,
Klopt dat ze in de Leonidas courant staan.
Interessante pagina met diverse vreemde remmen.
Op de Engelse verenigingsbibliotheek site staan diverse Bowden catalogi uit begin 20e eeuw. De Franse variant die daar staat laat heel veel zien. Allerlei varianten remmen voor motorfiets en ook de handgreep in onderdelen uitgebeeld. Zeer de moeite van het bekijken waard. ingenieus systeem van montage!klemboutjes met aan de zijkant weer scharnier asjes voor de greep zelf.

http://veterancycleclublibrary.org.uk/n ... brary).pdf

Groeten,
Maarten