Chroom, weer eens

[hansvdw]

Een goede, heldere bijdrage in het laatste nummer van Het Rijwiel over het conserveren en behandelen van lak. Het geeft goed aan welke dilemma’s er zijn, hoe ermee om te gaan en wat betreft de historisch interessante fietsen hoe deze volgens actuele opvattingen doorgegeven moeten worden aan volgende generaties.

Ik haak er graag even op een onderwerp om weer eens een onderwerp onder de aandacht te brengen dat veel vaker ter sprake kwam op het forum: chroom. Wellicht zijn er op dit gebied nieuwe inzichten, er zijn tenslotte nieuwe forumleden, en iedereen die fietsen opknapt, heeft met het materiaal te maken. En vooral met de roest die eronder woekert en de kop opsteekt.

Twee foto’s, van een crank en een stuurbocht:

Deze heb ik met fijne staalwol behandeld en met een doekje ingesmeerd met Owatrol olie. Het resultaat bevalt me niet omdat roestige plekken te duidelijk aanwezig zijn, terwijl de onderdelen worden gecombineerd met een frame dat ik - noodzakelijkerwijs - over ga spuiten. Het contrast wordt te groot.

Mijn doel is de roest op de verchroomde delen minder zichtbaar te maken (het is niet erg dat je verschil blijft zien) en tegelijk de onderdelen goed te conserveren. Wat is aan te raden?

- de roest helemaal wegschuren en wederom met Owatrol behandelen.
- de bekende behandeling met aluminiumfolie, maar is dat niet een zeer tijdelijk lapmiddel?
- zilververf? De zilververf die ik ken lijkt niet eens op chroom.

Alle tips en ervaringen zijn welkom.

Groet,
Hans

[maartenB]

Hoi Hans, mijn enige bijdrage in deze is: Owatrol heeft de eigenschap dat het goed 'pakt' op roest, maar als je blanke plaat hebt (kaalgeschuurd) doet het niets meer. Je kunt het er als een laagje af trekken. Ik heb wel eens blanke lak geprobeerd, maar ook dat laat na verloop van tijd roestsporen zien. Vet houden helpt wel.

[m-gineering]

Hoi Hans, mijn enige bijdrage in deze is: Owatrol heeft de eigenschap dat het goed 'pakt' op roest, maar als je blanke plaat hebt (kaalgeschuurd) doet het niets meer. Je kunt het er als een laagje af trekken. Ik heb wel eens blanke lak geprobeerd, maar ook dat laat na verloop van tijd roestsporen zien. Vet houden helpt wel.

Deze transparante nanocoating klinkt te mooi om waar te zijn: https://www.bionictechnology.nl/product ... tal-perma/, zou toch eens achter een monster aan moeten gaan. Iemand ervaring?

[Jeroen Zuiderwijk]

Opnieuw laten verchromen is de enige fatsoenlijke oplossing om het te herstellen, en ook nieuwe roestvorming te voorkomen. Maar dat kost een paar duiten, en dat wordt het ook weer blinkend nieuw. Andere middelen zullen wat bescherming opleveren, maar als eenmaal het chroom doorbroken is en er staal vrij licht, dan zorgt het chroom juist voor versnelde roestvorming. Voor wat ik me herinner werd vroeger met regelmaat vaseline aangebracht om roest te voorkomen. Maar dan moet je dat met enige regelmaat doen, je fiets oppoetsen en weer in de vaseline zetten. Een andere optie is er een "weer en wind" versie van te maken, ofwel de verchroomde delen zwart lakken. Dan moet je wel goed schuren, want op blank chroom hecht de lak niet. Er wordt nog wel eens zilververf op aangebracht (ofwel boeren chroom), maar dat ziet er echt niet uit.

[Maarten Waarlé]

Ja ben ik het wel mee eens.
Zeker die zilververf , dat is echt niet fraai.
Je ziet overigens op die crank ook hele stukken waar het chroom er af is maar het nikkel nog op zit.
Chroom is een laagje op een nikkelen ondergrond en dat zie je hier. Dat nikkel is zelf wel aan te brengen maar chroom daar schrijft men over dat het moeilijk en ongezond is. Om die reden vind ik werken aan fietsen van voor de chroom periode prettiger. Op een of andere manier is slecht nikkel ook beter om aan te zien dan slecht chroom. En een fiets die helemaal netjes wordt qua lak en transfers verdraagt slecht chroom minder goed. Er klopt dan iets niet in het totale beeld. Ik vind overigens slijtage van chroom drie keer mooier om te zien dan dat het roest van onderuit het chroom en dat het dan rommelig wordt.

Ik zou in dit geval kiezen om het maar zo te laten of eens een vervangende crank te vinden.
Een beschermingsmiddel kan natuurlijk altijd en afhankelijk van het gebruik blijft dat ook heel lang goed. In optimale gevallen zelfs als het blank staal is. Hangt vooral af van de vochtigheidsgraad en of je aan zee woont of niet.

Groeten,
Maarten

[hansvdw]

Dank voor de reacties.

Opnieuw laten verchromen heb ik eens laten doen in Enschede. Kostte € 250 voor stuur, stuurpen, zadelpen, velgen, crankstel en nog wat kleine zaken. Resultaat was schitterend, maar het moet wel leuk blijven.

Inderdaad zie je op de crank het nikkel onder het chroom tevoorschijn komen. Een prachtige vorm van slijtage.

Het frame wordt weer helemaal als nieuw, inclusief transfers. Het contrast met het mindere chroom wordt daardoor misschien te groot waardoor, zoals Maarten schrijft, het totale beeld niet meer klopt. Tegelijk vind ik het leuk zoveel mogelijk originele onderdelen te behouden als ze nog bruikbaar zijn, d.w.z. hun bijdrage kunnen leveren aan een goed rijdende fiets. Dilemma dus.

Waar ik naar blijf zoeken is een behandeling waardoor het contrast met het chroom en het geroeste staal in elk geval wat minder wordt.

Overigens lees ik op autosites dat mits op de juiste wijze opgebracht zilververf wel de illusie van chroom kan wekken: spuiten over een glanzend zwarte primer. Er zullen dan ook wel eisen worden gesteld aan de kwaliteit van de verf. Iemand hier ervaring mee? Ik denk erover dit eens uit te proberen op een oude velg.

Groeten,
Hans

[Hans van de Stouwe]

Je kunt roest op onderdelen blank maken door het in water vermengd met citroenzuurpoeder 1% te leggen. Na een dag of 2 is de roest geheel verdwenen.

[hansvdw]

Dank Hans, dan wordt dat mijn eerste experiment. Citroenzuurpoeder moet bij de plaatselijke drogisterij verkrijgbaar zijn.

Groeten,
Hans

[asterduc]

het blijft inderdaad een steeds weerkerend onderwerp en een frustratie voor elke restaurateur.

Ik ben het helemaal eens met Jeroen en Maarten.
Een mooi resultaat krijg je uitsluitend met een nieuwe behandeling verkoperen + vernikkelen + verchromen.
Dat dit duur is is begrijpelijk, want het is arbeidsintensief en het aantal bedrijven die dit nog doen worden steeds maar zeldzamer.

Nederland en België hebben strenge milieunormen en hoge arbeidsuur tarieven.
Engeland is momenteel iets gunstiger omdat er daar meer traditie is en er meer kleinere bedrijven zijn die dat doen. De val van de GBP door de Brexit is een extra voordeel.

Landen zoals Polen, Hongarije hebben ook goede naam in chroomwerk aan lagere prijzen, maar dat loont pas vanaf grotere aantallen.
Sommige verenigingen of groepen doen dit gezamelijk. Zo was er bij de retro racefietsen iemand die onderdelen verzamelde van verschillende klanten en ze dan als één partij liet verchromen.

Daarbij komt nog dat fietsonderdelen niet altijd welkom zijn voor nieuw chroom. Het is doorgaans prutswerk en de prijs is altijd te hoog voor de klant.
Je kunt je inbeelden dat een Aston Martin restaurateur er geen probleem mee heeft een paar honderd euro te betalen voor het verchromen van enkele plaatstalen stukken die dan eigenlijk nog gemakkelijk te polieren zijn.

Alternatief.
Zilververf: dit is de oplossing die de vroegere restaurateur al eens toepast. Ik noem dit werk een beetje bespottelijk 'geverviseerd' ipv 'gereviseerd'.

Chroomverlakking: dit geeft een heel mooi resultaat ... als het professioneel is uitgevoerd. Ik heb me hier ooit eens in verdiept en het was me duidelijk dat dit als DIYer moeilijk haalbaar is. Er zijn wel bedrijven die dit werk uitvoeren en ik vermoed dat de prijs lager is dan het echte chroomwerk. Het weerstandsvermogen tegen krassen en roest is echter ook lager.
Een ietswat dezelfde techniek bestaat ook in spuitbus, bvb van Motip, die werken met een speciale grondlak en een chroom topcoat. Ik heb er door de jaren enkele uitgeprobeerd, maar kan me niet herinneren dat er één bij was waar het resultaat me werkelijk beviel.

Hier staat trouwens een goede beschrijving van de verschillende technieken
https://wetenschap.infonu.nl/techniek/1 ... ieken.html

[Denis waut]

...het blijft natuurlijk maar een lapmiddel, maar het metaal mooi fijn opschuren -bijna polieren- en dan van een dun laagje vernis voorzien geeft ook een mooi effect (en op een geen-showroomstaat-fiets geeft dit nog de look van een zekere patine).