Fongers BD 60 1934 - Framenummer 3465-32

[JasperA]

Eerder plaatste ik al een, niet zo heel erg duidelijke, foto van een BD 60 uit 1934. Inmiddels heb ik wat betere foto's ontvangen die ik graag met jullie deel.

Deze Fongers BD zal 1 van de eerste Fongers fietsen zijn geweest met trommelremmen. Trommelremmen worden in 1933 voor het eerst genoemd in de Fongers prijscourant. Men spreekt dan van de nieuwe combinatie S.A. naaf met trommelrem. Wel heeft deze BD nog de bijzondere achterpatten met de kettingspanners. Ik heb zelf ook een BB 60 uit 1934 gehad waar deze bijzonder achterpatten niet meer aanwezig waren (het werden toen gewoon de standaard platte achterpatten.

Deze damesfiets stond 6-7 jaar geleden op Marktplaats en helaas was ik op dat moment nog onvoldoende bekend met het oude fiets wereldje. Met de kennis van nu had ik me zeker ingezet om de fiets aan te schaffen maar in dit geval is er een Indonesische koper zeer gelukkig mee gemaakt. Momenteel ben ik mijn netwerk daar aan het benaderen om te kijken of ik de fiets nog weet te lokaliseren.

Geniet maar even mee zou ik zeggen, gelukkig kan dat ook digitaal...

[Johan overweg]

[Wouter]

Jasper, op je foto’s is te zien dat het hier om het 2e type trommelremmen van SA gaat.
Bijgaand foto’s van een BD60 uit 1929 met het eerste type trommelremmen. Ik zoek nog uit wanneer deze is geleverd.
Vanwege het feit dat het framenummer van deze maar enkele rijwielen scheelt van mijn andere BD uit 1929 (geleverd in september 1933) denk ik eind 1933 begin 1934.

[JasperA]

Ah, ok. Het kan natuurlijk zijn dat deze BD inderdaad later is geleverd. En waarin zit precies het verschil tussen het eerste en het tweede type S.A. trommelremmen? Zit hem dat in de aluminium ankerplaten?

[Wouter]

Verschillen: idd de ankerplaten, de remhevels anders bevestigd en verstelbaar en het eerste type trommelrem heeft een K-naaf, met aan beide zijden van de as afstelmogelijkheid. Hgr Wouter

[ReinvB]

Is dat latere type trommelremmen niet van nog later in de jaren 30 dus 37of 38 ? Vooral met deze luxe modellen kon er behoorlijk wat tijd zitten tussen de fabricage en de levering van de fiets. Ik dacht eerst dat de overgang naar trommelremmen als duurste uitvoering zou samenvallen met de wijziging van de frames (de nokjes vande remstangen vervielen,en als je de prijscourant van 1934 ziet, is er wel een BB met velgremmen afgebeeld, maar met remmen onder de achtervork, hoewel het systeem nog wel als luxe systeem werd omschreven). Maar als doelmatigheid leidend was geweest bij Fongers, hadden er natuurlijk geen Gazelles hoeven bestaaan....

[Maarten Waarlé]

Nou, ik ben ook wel benieuwd wanneer de fiets van Wouter precies geleverd is.

De KB naaf staat in ieder geval in de catalogus van 1932 en zo te zien is dat met die bolle aluminium ankerplaat.
Fongers was als hoofdagent van S.A. wel als eerste erbij waar het gaat om deze nieuw dingen van S.A.lijkt me.

De hefboom op de rem was in eerste instantie bedoelt voor kabel die dan langs de staande achtervork omhoog liep.
Zo zijn ze tenminste afgebeeld in die vroege jaren 30 catalogi.
Dus met het hefboompje andersom gemonteerd. Die BD van Wouter heeft dat eerste model hefboom maar dan met stang en onderlangs lopend.

Wat met trouwens bij de BD van Wouter ook op valt is dat de voorrem stang nog centraal door de lamphaak naar beneden loopt (velgrem stuur). Bij de fiets die Jasper laat zien is dat al met het specifieke trommelremstuur met de uitgang van de voorrem aan de zijkant en met die slimme lange rechte remstang.
Ik geloof dat in de 30 er jaren beide systemen naast elkaar zijn gebruikt. Ik heb wel eens een herenfiets met stuurklem wieltje en trommelrem uit 1942 gehad en daarbij was de voorrem ook centraal door de lamphaak aangestuurd.Misschien heeft het wel te maken met dat stuurwieltje omdat het stuur met de remstang aan de zijkant last heeft van dat wieltje. Het blijft er achter haken als je pech hebt.
De DB die Jasper toont zal dan wel het heveltje hebben .dat kan denk ik wel met het trommelrem stuur.

Groeten,
Maarten