Bijzondere Fongers trapas

[Maarten Waarlé]

Hoi Michiel,

Ja ,de rem, het type is mijn nog niet geheel duidelijk.
Ik hoop daar bij jan wat meer over te weten.
Het lijkt alsof het 1901 of pre A type een ander remsegmenten
heeft met een eenvoudigere overbrenging .Mijn type is zo het lijkt het zelfde als de A maar dan met een strakke huls.
Mogelijk tandem? De inbouwbreedte bij mijn fiets is 12,5 cm.
Erg veel maar wel noodzakelijk voor deze rem.

In jouw fiets zou een A ook goed staan denk ik maar houd er rekening mee dat Fongers ze in die dagen waarschijnlijk nog niet in haar programma had. Tenzij misschien toch in een tandem omdat daar speciale New departure naven voor op de markt waren.
De catalogus met het stripfiguurtje (engelse verenigings site)laat dat zien. Zoekterm:New departure catalogue. Die catalogue erbij zetten anders vind je `m niet.
Inderdaad geen butted spaken in jouw fiets. tenminste zo lijkt het op de foto van de driewieltandem.

Groeten,
Maarten

[gerritkan]

Hallo Maarten .

Zoals altijd geniet ik van je vondsten en restauratie avonturen .
Leuk dat er als zoveel bekend is geworden en dat dat door div forum bezoekers word aan gedragen .
Ik hoop dat als,je fiets klaar is er weer een mooi stuk over komt in het clubblad met het gehele verhaal .

[Maarten Waarlé]

Hallo Gerrit,
Ja ,het is ook wel apart gelopen met deze fiets.
En het is ook wel weer een aantrekkelijk ding om wat mee te doen. Vanwege de bijzondere overleving waar ik nog kriebels van krijg , de interessante luxe uitvoering en de hoge leeftijd (voor Nederlandse begrippen dan toch).
Ik ga dan ook zeker een verslag maken en ben ook al wat terughoudend met tonen van de vorderingen om in het blad nog iets nieuws te kunnen laten zien.
Het zal nog een klein half jaar duren voor de fiets weer is zo als ik van plan ben schat ik in. Dan ga ik wat opschrijven.

Groeten,
Maarten

[Maarten Waarlé]

Gisteren, zaterdag bij Jan gaan kijken voor een vergelijk met de new depature naven en of de naaf uit de Fongers daar bij of tussen past.

Naast dat het erg gezellig en leuk rommelen is tussen de fietsen en motoren hebben we geen overeenkomstige naaf gevonden.
Wel ontstond al snel het idee dat bij mijn naaf de remhefboom direct op de drie asjes geschoven is waar bij de echte onvervalste A naaf er een vernikkeld dekseltje over gaat met kartels die weer ingrijpen op de remhefboom. Bij de A naaf is het rem segmenten met de drie asjes niet vernikkeld want het zit binnen in de naaf . Bij mijn naaf echter is het meteen ook buitenkant en dus vernikkeld.
Ook de dikte van de A rem-arm met kartels en achterliggende schijf zouden gewoonweg te dik zijn om tussen de vork te passen.
Kortom; middels goed kijken een beredeneren kan het niet anders dan zo zijn. Of ik nog ooit een compleet voorbeeld of afbeelding tegen zal komen is de vraag maar vooralsnog maken we een fraaie remsleutel met drie (of 6 mogelijk) gaatjes.

Meest links het schijfje met de drie asjes

004.JPG (227.04 KiB) 6110 keer bekeken

Ter vergelijk het plaatje met kartels

New Departure A naaf.jpg (125.82 KiB) 6110 keer bekeken

Bij mijn naaf is A8 en A9 eigenlijk een ding en zonder kartels.

We hebben zaterdag nog een boel meer weten los te wroeten uit het duistere verleden der Fongersfabrikaten.
Heel duister is dat niet trouwens , met al die catalogi en fabrieksfoto`s maar er blijkt toch steeds weer een wijziging
van het een of ander te hebben plaats gevonden. En we zijn dat mede door het weinige overgebleven materiaal grotendeels kwijt geraakt.
Jan heeft me z`n BD3 met een framenummerverschil van plm 300 fietsen willen uitlenen. Nagenoeg de zelfde fiets maar dan in een maatje kleiner (26 inch )

gezusterlijk

032.JPG (271.63 KiB) 6110 keer bekeken

De ,nog frisse en naar uiterlijk originele trapas van de kleine BD3 bleek totaal anders te zijn dan wat ik gevonden had.

de twee Fongers trapassen

024.JPG (1003.44 KiB) 6110 keer bekeken

De originele van Jan heeft de cups in een geheel met het huis en dat huis is veel dunner tussen de flanken. Bovendien zijn de stofkappen beide met normale rechtse draad in de cups geschroefd waar bij mijn as de linker stofkap linkse inwendige draad heeft. Zou je niet beter weten dan zou je zeggen twee totaal verschillende fabrikanten!

Het huis van de originele is overigens wel eens gebroken geweest. Een risico wat je met een geheel geharde constructie eerder zal hebben dan dat je met een los en van diameter kleiner gehard lichaam werkt zo als bij mijn as.
Overigens draait de as nog goed dus het repareren is blijkbaar goed gedaan.

De onderdelen van de kleine BD3 hebben een ingeslagen getal.
Ik vermoed steeds meer dat deze getallen te maken hebben met terug naar de fabriek gestuurde fietsen.
Je moet namelijk de onderdelen uit elkaar weten te houden omdat ze bij een bepaalde fiets , een bepaalde klant horen.
Mijn damesfiets is niet terug geweest en heeft dan ook geen getal ingeslagen gehad.

originele crank en namaak

027.JPG (310.33 KiB) 6110 keer bekeken

Met zo`n origineel onderdeel opeens voorhanden zie je de afwijking van een nagemaakt deel. Mijn rank is duidelijk nog wat te dik. Het gaat om halve millimeters maar je ziet het meteen.

Nog zo`n mooie gelegenheid om m`n onderdelen te vergelijken is de BD met bandrem die we hebben kunnen bekijken.

Je zou het niet zeggen ,een BD met bandrem en terugtrap New Departure achternaaf maar het lijkt er toch op dat deze fiets zo origineel geleverd is.

De bandrem is duidelijk Fongers. Het is ook duidelijk familie van mijn (nagemaakte) bandrem.
De bevestiging van de hevel aan het stuur is anders maar ook weer duidelijk van de zelfde tekentafel.

Bevestiging zo duidelijk familie van de velgrem

006.JPG (895.92 KiB) 6110 keer bekeken

Evenzo de hevel zelf met het platte deel waar je je hand zet.

de Fongers hevel

012.JPG (297.15 KiB) 6110 keer bekeken

Ik had het nog niet eerder gezien maar het is een zeer fraai werkende rem.
Ook weer met de linkse en rechtse draad om de rem te kunnen afstellen.

tussenstuk boven links onder rechtse draad

011.JPG (300.31 KiB) 6110 keer bekeken

Heel bijzonder is dat ze de veer hebben weten te verstoppen in de remstang. Ze drukt zich af tegen de schroef die voor in de remgeleiding geschroefd zit.

verstopt veertje

015.JPG (995.28 KiB) 6110 keer bekeken

Overigens ook een mooie kloppende fiets. De voornaaf met deze keer wat meer sleuven in de stofkappen en butted spaken.

voor naaf met vier sleuven

019.JPG (973.25 KiB) 6110 keer bekeken

En de velgen zijn merkloos wat goed te begrijpen is. De fiets stamt uit de periode rond 1917-1918 en in die dagen kunnen Kronprinz velgen wel eens een probleem zijn geweest.
Er werd gevochten bij de buren...

Wordt vervolgd

Groeten,
Maarten

[jrietveld]

Hoi Maarten ,

Mooi doorlopend verslag van deze ontdekkingstocht!

Vraag: de fiets met bandrem (je hebt het over een BD), van welk jaar is die?

groet, Jos

[Michiel Röben]

Hoi Maarten,

Ik zie toch een nok voor een achterrem zitten zoals bij de luxe modellen?
Ik kan me zo voorstellen dat Fongers toch duidelijk verschillende modellen had. Hou zou dit fenomeen nu verklaard kunnen worden? Is het geen ander type frame?

Groeten,
Michiel

[Maarten Waarlé]

Hallo Jos,
het type is inderdaad BD en
het framenummer staat hier op de foto.
Jij bent beter op de hoogte van bouwjaar bij zo`n framenummer dan ik.

Framenummer BD 55

021.JPG (1011.28 KiB) 6078 keer bekeken

De achterrem is het type zoals in de 1914-15 catalogus staat.
Jan liet er al een foto van zien.

New Departure race

020.JPG (342.59 KiB) 6078 keer bekeken

Ha Michiel;
Het lijkt er op dat dit zo`n fiets is waarbij de klant wel een (in dit geval) model BD wil maar een andere keuze maakte in uitvoering. Je blijft de voordelen houden van een duurder model maar dan met ander remgedrag.
In de reeks van 100 BB `s uit de serie van mijn BB zitten er ook een stuk of wat met afwijkende remmen bij.

Ik denk dat het voor een fabriek heel lastig is om tijdens de voorfabricage van frames al bevestigingspunten weg te laten voor de latere keuze als de frames worden opgebouwd.
Die bevestigingspunten zaten er dan maar ongebruikt op helaas.
Ik denk dat het zo is gegaan maar het ziet er wel vreemd uit.

Het zou natuurlijk mooi zijn als in het garantieboek van deze fiets terug komt dat ze afwijkend is geleverd maar ik begreep dat de vroege boeken dat nog niet vermelden. De vraag is dan vanaf welke jaren die beschrijving er bij staat.

Groeten,
Maarten

[jrietveld]

Die BD met bandrem en remnaaf is van 1918.

[Michiel Röben]

En volgens mij was die bandrem op het voorwiel echt nodig om echte remkracht te geven. De New Departure staat volgens mij niet echt bekend om uitblinkende remprestaties. Dan hadden ze beter torpedo of Eady coasters kunnen monteren.
Die 3 lamelletjes zijn zo klein...

groeten,
Michiel

[Maarten Waarlé]

Ik staat daar ook van te kijken, die remsegmenten.
Dat dat voor geen meter remt kan ik meteen geloven.
De rem in de BD is al wel van een moderner type.
Ik heb even rond gereden en dat remt toch wel enigszins. Het is zo uit m`n kop een rem met een serie plaatjes die je op elkaar perst. Dat geeft aanzienlijk meer remoppervlak dan die van de A naaf.
De bandrem is van een erg strak werkend type door de ophanging boven en de oversized geleiding beneden.

Waarom een enkeling koos voor dit type rem combinatie kan mogelijk ingegeven zijn door de gedachte dat velgremmen vroeg of laat roestige velgen opleveren. Het nikkel verdwijnt en voor mensen met mooie japonnen is zo`n hoog geplaatste achtervelgrem
een risico voor je kleding. Zeker met die touwtjes jasbeschermers in combinatie met slecht weer.

Groeten,
Maarten