De heilige graal... Fongers kruisframe (X-frame) uit 1902

[JasperA]

Mooi Jasper. Als je toch gaat restylen (ik zou zeggen naar een jaren 30 'make up') dan ook een setje passende Fongers pedalen erop zetten.

groet, Jos

Eens! Hopelijk doet iemand me die ook nog eens cadeau...

[JasperA]

Met dank aan MaartenW hierbij nog twee plaatjes van de huidige staat van de fiets. Maarten heeft er voor gezorgd dat de fiets weer rijklaar is gemaakt en heeft waar nodig een aantal verbeteringen aangebracht zodat deze 'mooie kar' weer kan waar hij ooit voor gemaakt is: fietsen!

[jrietveld]

Hoi Jasper,

Wat is er veranderd aan de fiets?
Laat je hem zo of zet je er nog verlichting, bel etc. op?

groet, Jos

[JasperA]

Haha, ja op het oog lijkt er weinig veranderd. Maar er is ‘onder de motorkap’ toch wel het nodige aan gedaan. Het enige zichtbare zijn de nieuwe banden...

@MaartenW, als jij het leuk vindt om hier iets over te schrijven dan please do (je hebt dat ook beter voor ogen dan ik) en anders zal ik dat op een later moment nog eens doen.

Ik ben nog in de markt voor een aantal items om de fiets completer te maken maar het moet ook weer niet een allegaartje worden van alles en nog wat.

Voor mij is het technisch op orde brengen van de fiets het belangrijkste (ook omdat ik zelf echt niet aan moet beginnen). De ‘opsmuk’ kan later hoewel deze fiets dat helemaal niet nodig heeft natuurlijk.

[Maarten Waarlé]

Hoi Jasper,
Nou.. Deze kruisframe is om reden van haar historie en uiterlijk wel heel leuk maar de dingen die ik heb gedaan om de fiets rijdend te krijgen zijn niet echt spannend. Ditjes en datjes zou je kunnen zeggen en de kettingkast moet later echt nog een verbetering ondergaan. Die is echt vergaan.

Ze hebben overigens echt hun best gedaan bij de revisie. Alles is veranderd aan de fiets ten opzichte van 1902.
Zelfs de trapas is vervangen door een niet excentrisch instelbare variant. In die zin dus ook geen ontdekkingstocht naar 1902 techniek
Maar de opdrachtgevers destijds zullen er wel heel tevreden mee zijn geweest. Het was weer opnieuw een hele nette fiets en dat zie je nu nog wel terug aan de lak en het chroom. En het statige van een kruisframe is natuurlijk wel behouden gebleven. Dat heeft wel iets hoor!

Groeten,
Maarten

[JasperA]

Wat voor jou ditjes en datjes zijn is voor de ander toch echt nog wel een uitdaging hoor...

Bijgaand een foto van de trapas bus. Het betreft een gietaluminium bus met in het midden een vertandings rail waar een wormschroef in hoort te draaien. Daarmee zou je de bus kunnen draaien om de ketting te spannen. Het frame heeft echter niet die aanpassing van zo`n wormwiel.

Er zat daarnaast flinke speling op de trapas (je kon er daardoor echt niet op fietsen) wat nu ook is opgelost.

[Maarten Waarlé]

Ja ,dat klopt. Bijzondere trapas bus.
Ik denk uit een tandem. En om de spieën te kunnen plaatsen hadden ze twee sleuven in de alu bus gemaakt (op de foto net aan de onderkant toevallig)
Gevolg is dat daarmee de instelbaarheid (draaien) verdwenen is. Maar omdat de achtervork is aangepast qua kettingspanning geen probleem natuurlijk.
De rammelige trapas had nood aan een ringetje. Punt met combinaties van onderdelen is regelmatig dat het net niet past.
Dat was hier ook het geval maar ook weer snel opgelost met een opvulling dus.

Groeten,
Maarten

[ReinvB]

Ik lees het slot van dit topic nu pas, maar is er binnen in dat aluminium as dan een 'sliding' trapasbus zoals bij andere fongers fietsen gemonteerd ? Is die dan dus na de revisie gemonteerd ? Ik zie dat deze de geschroefde stofkapppen heeft en nog niet de ingeperste blikken kapjes van midden jaren 30, dus mischien kun je daar uit een datum van de revisie afleiden. Mijn eigen fiets met een framenummer uit 1934, mischien zelfs iets later geleverd, heeft in ieder geval niet meer van de geschroefde stofkappen.

[Maarten Waarlé]

Ha Rein,

Het lijkt me toch niet eenvoudig om de leeftijd van de revisie te bepalen.
Ik ben geneigd de drieversnellingen terugtraprem van S.A. te nemen als leidraad voor de revisie.
Maar ook daarvan is het mogelijk dat die al eerder een keer in de fiets is gekomen.
Het is gewoon moeilijk vast te stellen na zo`n lange geschiedenis.
Het type trapas bus is in ieder geval van de vroegere jaren van de vorige eeuw.
Dat geldt niet voor het aluminium excentrische lichaam
Er is een stofkap met binnendraad (buiten op de bus) en aan de achterkant zit de draad binnenin. Ik meen dat daar de stofkap van weg is.
Het is voor een type as waarbij het tandwiel niet aan de as vast zit. De as kan er ook niet uitgenomen worden zonder de achterste stofkap los te schroeven. De stofkap heeft een te klein gat om de conus door te laten.
Als ik het juist heb hoorde er oorspronkelijk nog een andere trapas in met een excentrische vorm uit een stuk.
De 26 inch BD3 damesfiets (1903 ) van Jan had die trapas er nog in zitten. Ik heb `m nagemaakt voor mijn BD3 damesfiets uit 1903
Het kruisframe is zelfs uit 1902 dus de latere excentrische trapas met losse bus is er een die vervangen is.
De fiets zou ook een dikker tandwiel en ketting hebben gehad en pedaal spieen.
Ik zie overigens dat bij Fongers bij revisie ook wel naar oudere voorraad werd gegrepen als ze daarmee iets passend konden krijgen.
Bij de trapas van het kruisframe zijn ze ook duidelijk aan het zoeken geweest. Daar was geen pasklare oplossing voorhanden.

Groeten,
Maarten

[JasperA]

Als ik wat onderzoeksvragen zou moeten definiëren dan zijn dat tot nu toe:
1. Waar heeft de familie Van Calcar gewoond in de Zwanestraat?
2. Waarom geeft de website van de Groninger Archieven aan dat de familie op de 'Hoge der A' heeft gewoond terwijl de fiets op de Zwanestraat is geleverd?
3. Wat is eigenlijk het verschil tussen een Kruisframe model B en een Kruisframe model C?
4. Zijn er naast de babyfoto nog meer foto's (mogelijk met de fiets ) beschikbaar in het Groninger Archief van Dr. J.W. van Calcar?
5. Is de villa 'Calcaria' in Putten inderdaad door de eerste eigenaar van mijn fiets gebouwd?
6. Klopt het dat Dr. J.W. van Calcar 5 kinderen had, 4 zoons en 1 dochter waarvan de oudste degene op de baby foto is?
7. Is er nog enigszins directe familie te traceren die ik zou kunnen benaderen met mijn vondst?
8. Waar is de fiets ooit ingeruild geweest?
9. Wat is het jaartal waarop de fiets is teruggeweest naar de fabriek?
10. Wie zijn de eigenaren/berijders van de fiets geweest na Dr. J.W. van Calcar?

Het fijne aan Internet is dat de kans dat je contact weet te leggen met nazaten van rijwielen er vele malen groter door is geworden en dat we nu nog in een tijd leven dat informatie boven water gehaald kan worden door kleinkinderen en/of achterkleinkinderen van eerste eigenaren.

Zo ook bij dit rijwiel waarover ik in contact ben gekomen met een kleinzoon die me naast wat foto’s van Dr. J.W. van Calcar ook uitsluitsel gaf ten aanzien van wat onderzoeksvragen:

1. Zo is het onwaarschijnlijk dat Dr. J.W. van Calcar in de Zwanestraat heeft gewoond. Waarom deze straat als plaats van aflevering wordt genoemd is onduidelijk. Mogelijk zat hier een werkadres.
5. Villa Calcaria is inderdaad in opdracht van Dr. J.W. van Calcar gebouwd. In een boekje over historisch Putten staat dat het door een oogarts is gebouwd maar dat klopt niet. De betreffende oogarts (ook een Jan Willem) uit Rotterdam was zijn zoon.
6. Ik heb een foto ontvangen met Dr. J.W. van Calcar en zijn 4 zoons + dochter op een wagen voortgetrokken door een grote hond bij Villa Calcaria.
7. Het antwoord hierop is dus ja.